Cearta seachadta

Má cheannaigh tú rud éigin ó ghnólacht, le seachadadh, ní mór don díoltóir na hearraí a sheachadadh laistigh de 30 lá. Baineann sé seo:

• Mura n-aontaíonn tú socrú eile leis an díoltóir
• Mura bhfuil an díoltóir bunaithe lasmuigh den AE

Má aontaíonn tú ar dháta faoi leith do sheachadadh na n-earraí mar chuid den chonradh agus mura bhfaigheann tú na hearraí ar an dáta sin nó roimhe, is féidir leat a chur ar ceal agus aisíocaíocht a fháil.

Toisc go bhfuil do chonradh leis an díoltóir (agus ní leis an gcúiréireachta nó leis an tseirbhís seachadta) is é an díoltóir atá freagrach as a chinntiú go seachadtar an t-earra chugat.

Míníonn an leathanach seo do chearta agus cuid de na fadhbanna is coitianta do thomhaltóirí maidir le seachadadh déanach nó neamhsheachadadh, earraí millte nó caillte agus costais bhreise.

De réir an dlí, ní mór insint duit faoi chostais seachadta agus aon srianta a bhaineann leis sula gceannaíonn tú.

Costais seachadta

Ní mór don díoltóir faisnéis a thabhairt duit faoi chostas iomlán an ordaithe ar bhealach soiléir sothuigthe. Ní mór go n-áireofaí leis seo faisnéis faoi chostais bhreise nach féidir a sheachaint mar tháillí seachadta nó poist agus socruithe seachadta.

I gcás táirgí a cheannaítear i bhfad uait (is é sin ar líne, ar an dteileafón nó as áitribh ghnó), ní mór duit an fhaisnéis seo a fháil faoin am a shroicheann tú an chéim íocaíochta, ar a dhéanaí. Ní féidir le díoltóir táille bhreise a ghearradh ort gan do chomhaontú follasach.

Tá na ceanglais seo leagtha amach faoin Acht um Chearta Tomhaltóirí 2022 (pdf). Léigh tuilleadh faoi do chearta tomhaltóirí.

Tabhair aird ar aon táillí eile. Mar shampla, má cheannaíonn tú ó thrádálaí atá bunaithe lasmuigh den AE, d’fhéadfadh go mbeadh ort íoc as Cáin Bhreisluacha (CBL) agus custaim. Féadfaidh an chuideachta a sheachadann an táirge chugat é seo a bhailiú ar leac an dorais.

Srianta seachadta

Ní mór don díoltóir a insint duit faoi aon srianta seachadta atá i bhfeidhm.

D’fhéadfadh go mbeadh srianta ar na láithreacha a seachadann an díoltóir chucu. Ní gá do thrádálaí seachadadh go hÉirinn.

Mar sin féin, ní féidir le díoltóir rochtain ar a gcuid earraí agus seirbhísí a dhiúltú duit bunaithe ar do náisiúntacht nó d'áit chónaithe faoin Rialachán Geobhloic. Ciallaíonn sé seo go bhfuil sé de cheart agat na hearraí a ordú agus iad a bhailiú ag áitreabh an trádálaí, nó iad a sheachadadh chuig seoladh nó pointe bailithe, áit a dtugann an trádálaí na roghanna seo do chustaiméirí áitiúla.

Is féidir leat samplaí a fháil ón gCoimisiún um Iomaíocht agus Cosaint Tomhaltóirí (CCPC) maidir leis an gcaoi a bhfuil feidhm ag na Rialacháin Geobhloic (pdf).

Ní mór do cheannachán a sheachadadh gan mhoill mhíchuí agus tráth nach déanaí ná 30 lá ón dáta a cuireadh an t-ordú (ach amháin má d’aontaigh tú le dáta eile). Ní bhaineann sé seo ach le táirgí a cheannaítear ó thrádálaithe atá bunaithe laistigh den AE.

Mura ndéanann an díoltóir na hearraí a sheachadadh laistigh den am a comhaontaíodh, is féidir leat a iarraidh go seachadfar na hearraí ar dháta níos áisiúla níos déanaí. Má theipeann ar an díoltóir seachadadh laistigh den tréimhse bhreise seo, féadfaidh tú an conradh a chur ar ceal agus aisíocaíocht a fháil ar an airgead ar fad a d’íoc tú.

Má dúirt tú leis an díoltóir go raibh seachadadh faoi dháta áirithe riachtanach agus gur aontaigh an díoltóir leis sin, is féidir leat an conradh a chur ar ceal agus aisíocaíocht a fháil má theipeann orthu seachadadh a dhéanamh laistigh den am comhaontaithe. Is féidir leat an conradh a chur ar ceal agus aisíocaíocht a fháil má insíonn an díoltóir duit nach féidir leis na hearraí a a chur ar fáil nó nach seachadfaidh sé iad.

Tá an díoltóir freagrach as damáiste nó cailliúint do chuid earraí ón am a seoltar iad go dtí go bhfaigheann tú iad. Is é seo an cás nuair a thairg an díoltóir seirbhís poist, seachadta nó cúiréireachta ar leith agus nár eagraigh tusa é seo.

Má d’eagraigh tú do sheirbhís seachadta féin nó má d’ainmnigh tú duine éigin eile chun na hearraí a fháil (mar shampla, comharsa), tagann deireadh le freagracht an díoltóra as na hearraí a luaithe a fhaigheann an duine a d’ainmnigh tú iad.

Má tá seirbhís seachadta baile nó seolta seachfhreastalaí á úsáid agat (mar shampla AddressPal An Poist) tá conradh ar leith agat don tseirbhís sin. Tagann deireadh le dliteanas an díoltóra a luaithe a chuirtear na hearraí ar aghaidh chuig an tríú páirtí seo. Sa chás seo, tá an tríú páirtí freagrach as do chuid earraí ach d’fhéadfadh go mbeadh téarmaí agus coinníollacha i do chonradh a chuireann teorainn lena ndliteanas i leith caillteanais nó damáiste.

Má theipeann ar an díoltóir do chuid earraí a sheachadadh laistigh de 30 lá nó an dáta sonraithe, féadfaidh tú an conradh a chur ar ceal agus aisíocaíocht a fháil ar an airgead go léir a d’íoc tú (lena n-áirítear seachadadh) gan mhoill.

I gcás táirgí a cheannaítear i bhfad uait (is é sin ar líne, ar an dteileafón nó as áitribh ghnó), tá sé de cheart agat d'ordú a chur ar ceal laistigh den tréimhse shuaimhnithe (14 lá ó sheachadadh) gan cúis a thabhairt. D’fhéadfadh go mbeadh ort íoc as an gcostas a bhaineann leis na hearraí a thabhairt ar ais, áfach. Seiceáil an polasaí tuairisceáin i gcónaí roimh cheannach.

Sa chás go n-úsáideann tú do cheart cealú, ní mór duit an méid iomlán a d’íoc tú a aisíoc, lena n-áirítear na gnáthchostais seachadta chun an t-earra a sheoladh chugat. Níl tú i dteideal ach aisíocaíocht a fháil ar sheachadadh caighdeánach. Má roghnaíonn tú níos mó a íoc as seachadadh lá dar gcionn, seachadadh tapa nó ainmnithe, ní gá don díoltóir ach tú a aisíoc le haghaidh seachadadh caighdeánach.

Ní mór don trádálaí d’aisíocaíocht a thabhairt duit laistigh de 14 lá. Caithfidh an aisíocaíocht a bheith san fhoirm chéanna leis an íocaíocht bhunaidh mura n-aontaíonn tú modh éigin eile. Mar shampla, má d'íoc tú in airgead tirim ar dtús, féadfaidh tú a éileamh go mbeadh aon aisíocaíocht in airgead tirim freisin.

Má tá fadhb agat le seachadadh rud éigin a d’ordaigh tú, ba cheart duit dul i dteagmháil leis an díoltóir ar dtús, i scríbhinn más féidir.

Mura féidir leat an cheist a réiteach go díreach leis an díoltóir, is féidir leat:

• Déan teagmháil leis an gCoimisiún um Iomaíocht agus Cosaint Tomhaltóirí (CCPC) le haghaidh faisnéise agus comhairle
• Déan teagmháil le do bhanc nó soláthraí cárta creidmheasa chun aismhuirearú a úsáid. Tá tuilleadh faisnéise ag an CCPC ar aisíocaíocht
• Glac éileamh i gcoinne an díoltóra ag baint úsáide as an Nós Imeachta um Éilimh Bheaga

Faigh tuilleadh comhairle ar conas gearán a dhéanamh.

Is féidir leat tuilleadh a léamh inár ndoiciméad ar sheirbhísí poist.

Tá tuilleadh faisnéise ag Your Europe maidir le loingseoireacht agus seachadadh.