Conarthaí idirlín

Tá roghanna éagsúla ann chun cabhrú leat fanacht nasctha agus rochtain a fháil ar an idirlíon ó do theach.

Braithfidh an nasc idirlín a gheobhaidh tú ar an áit a bhfuil cónaí ort, ar an mbonneagar atá i bhfeidhm agus ar na soláthraithe seirbhíse a oibríonn i do cheantar.

Soláthraíonn an Coimisiún um Rialáil Cumarsáide (ComReg) faisnéis ar sheirbhísí idirlín. Is féidir leat táillí le haghaidh seirbhísí idirlín agus pacáistí comhcheangailte a chur i gcomparáid le gach oibreoir. Úsáid an láithreán gréasáin chun cabhrú leat an pacáiste is fearr a roghnú do do riachtanais idirlín.

Is rochtain ardluais idirlín é leathanbhanda. Déantar luasanna a thomhas i Mbps (megabits in aghaidh an tsoicind), a ghiorrú go Mb go minic. Dá airde an líon Mbps nó Mb, is amhlaidh is tapúla an nasc agus an ghníomhaíocht ar líne.

Luas a íoslódáil agus a uaslódáil

Ba cheart duit luasanna íoslódála agus uaslódála a sheiceáil agus pacáistí leathanbhanda á gcur i gcomparáid agat.

Luas íoslódáil

Is é seo an luas is féidir leat ábhar a fháil ón idirlíon, mar shampla, amhrán a íoslódáil nó féachaint ar scannán ar sheirbhísí sruthú cosúil le Netflix.

Luas uaslódáil

Is é seo an luas is féidir leat ábhar a sheoladh, mar shampla, ríomhphost a sheoladh nó grianghraf a uaslódáil chuig láithreán gréasáin.

'Suas go dtí' agus 'gan teorainn'

Deir go leor ISPanna ‘suas le’ Mbps nó Mb áirithe de luas íoslódála nó uaslódála nuair a bhíonn pleananna fógraíochta á bpleanáil acu. Tá sé seo amhlaidh toisc go mbeidh an luas ar féidir leat a fháil i do theach ag brath ar:

• An cineál ceangail atá agat
• An móideim nó an ródaire a úsáideann tú
• Cá bhfuil tú i do chónaí
• An chaoi go bhfuil do ghuthán póca, táibléad nó ríomhaire ceangailte, d'fhéadfadh sé a bheith díreach chuig an móideim nó trí wifi.

Cuireann go leor pleananna leathanbhanda sonraí ‘gan teorainn’ ar fáil. Is minic a bhíonn sé seo faoi réir polasaí ‘úsáid chóir’. Ní mór do sholáthraithe seirbhíse a chinntiú go mínítear teorainneacha úsáide nó beartais ‘úsáid chóir’ sna téarmaí agus coinníollacha ar bhealach soiléir sothuigthe.

Ráta comhréidh agus táillí breise

De ghnáth tairgtear pleananna leathanbhanda ar ráta comhréidh a chiallaíonn go ngearrfar an táille chéanna ort as seirbhísí idirlín gach mí.

Má théann tú thar an liúntas sonraí míosúil d’fhéadfadh táillí breise a bheith i gceist leis seo. D'fhéadfadh go mbeadh ar an ISP teicneoir a sheoladh amach, rud a d'fhéadfadh táillí breise a bheith i gceist le suiteáil.

Bearta

Is minic a thairgtear leathanbhanda mar chuid de phacáiste nó beart le teilifís nó fón baile. Is féidir luach maith a bheith ag baint leis na cineálacha pacáistí seo ach amháin má tá sé ar intinn agat iad a úsáid. Bí cinnte go bhfuil tú sásta leis an méid atá á thairiscint do gach cuid den bheart (mar shampla an luas sonraí, an méid cainéal teilifíse agus na glaonna atá san áireamh le haghaidh fón baile) sula síníonn tú an conradh.

Tá treoir praghais neamhspleách ag ComReg chun cabhrú leat comparáid a dhéanamh idir costas na bpacáistí leathanbhanda.

Is comhlacht reachtúil é ComReg atá freagrach as an earnáil chumarsáide a rialáil. Ní mór do gach soláthraí a bheith cláraithe le ComReg sular féidir leo líonra nó seirbhís cumarsáide leictreonaí a sholáthar. Faigh tuilleadh faisnéise faoi rialáil seirbhísí poist, teileafón, idirlíon agus teilifís.

Do cheart chun rochtain bhunúsach ar an idirlíon

Tá sé de cheart agat cumarsáid leictreonach ar ardchaighdeán a fháil, lena n-áirítear rochtain bhunúsach idirlín, faoin Treoir um Sheirbhís Uilíoch. Ba cheart go mbeadh ar a laghad soláthraí idirlín amháin ann a bheidh in ann seirbhís bhunúsach idirlín a sholáthar duit.

Faisnéis a chaithfidh tú a fháil nuair a chláraíonn tú

Sula gcláraíonn tú, ní mór do do sholáthraí seirbhíse idirlín na nithe seo a leanas a thabhairt duit:

• Ainm agus seoladh an tsoláthraí seirbhíse
• Sonraí na seirbhíse
• Na leibhéil cháilíochta (mar shampla, luasanna íoslódála)
• Sonraí na bpraghsanna agus na muirear
• Cé chomh fada is atá an conradh agus conas é a athnuachan nó a chealú
• Eolas faoi do cheart chun cúitimh nó aisíocaíochta mura gcomhlíontar leibhéil cháilíochta na seirbhíse

Nuair a chláraíonn tú le conradh nua, ní féidir leat a bheith ceangailte leis an gconradh ach ar feadh 24 mhí (2 bhliain) nó níos lú.

Tá do chearta tomhaltóirí leagtha amach i Rialacháin na gComhphobal Eorpach (Líonraí agus Seirbhísí Cumarsáide Leictreonaí) (Seirbhís Uilíoch agus Cearta Úsáideoirí) 2011.

Cearta tomhaltóra eile

Tá na cearta tomhaltóra seo a leanas agat freisin agus tú ag síniú le conradh idirlín:

• Faigh an méid a d'íoc tú as:ní mór do do sholáthraí an tseirbhís a dhíol siad leat a sholáthar. Féadfaidh tú a bheith ag súil le seirbhís a fháil a oibríonn mar a thuairiscítear i do chonradh.
• Téarmaí conartha soiléir: atá i dteanga shoiléir, shothuigthe agus nach gcuireann faoi mhíbhuntáiste éagórach thú.
• Cleachtais díolacháin chothroma: níor cheart do sholáthraithe cleachtais díolacháin mhíthreoracha nó ionsaitheacha a úsáid a d'fhéadfadh cur isteach ar do chinneadh ceannach.
• Athruithe ar do théarmaí conartha: ní féidir é a dhéanamh ach amháin tar éis duit fógra 30 lá a fháil agus an rogha an conradh a fhágáil. Áirítear leis seo athruithe praghais.

Ba cheart duit téarmaí agus coinníollacha do chonartha a sheiceáil le fáil amach cad iad do chearta cealaithe. D’fhéadfadh go mbeadh ort táille a íoc chun conradh a chur ar ceal.

Braitheann do cheart dlíthiúil chun an conradh a chealú saor in aisce ar cibé ar chláraigh tú ar an nguthán, go pearsanta nó ar líne.

Chláraigh tú ar an dteileafón nó ar líne

Is féidir leat an conradh a chur ar ceal má chláraigh tú níos lú ná 14 lá ó shin ar an bhfón nó ar líne. Tréimhse 'mharana' a thugtar air seo. Má d’úsáid tú an tseirbhís cheana féin, is dócha go ngearrfar táille ort as an méid a d’úsáid tú.

Má chealaíonn tú lasmuigh den tréimhse shuaimhnithe, féadfar táille pionóis a ghearradh ort nó an chuid eile de do chonradh a íoc. Seiceáil téarmaí agus coinníollacha do chonartha.

Chláraigh tú go pearsanta

Níl aon cheart dlíthiúil agat ar thréimhse shuaimhnithe 14 lá má chláraigh tú go pearsanta i siopa.

Ba chóir aon chostais agus táillí as do chonradh a chur ar ceal a chur in iúl go soiléir i do chonradh agus ag an bpointe díola.

Agus tú ag déanamh comparáide idir soláthraithe agus pleananna seirbhísí idirlín, smaoinigh ar:

• Praghas an chonartha agus cad atá san áireamh sa phraghas (mar shampla, teilifís agus líne talún)
• Muirear agus táillí (an bhfuil táillí nasctha, táillí cíosa míosúla, costais glaonna, dínascadh nó táillí athnasctha i gceist?)
• Cén luas atá uait
• Cad iad na teorainneacha sonraí atá i bhfeidhm agus an leor iad?
• Íostréimhse conartha
• Pionóis as deireadh a chur leis an gconradh go luath
• Clúdach líonra i do cheantar

Sula n-aistríonn tú, déan teagmháil le do sholáthraí reatha le seiceáil an bhfuil aon tréimhse cealaithe nó pionóis i gceist.

Má tá líne theileafóin ag teastáil ó do sheirbhís leathanbhanda chun rochtain a fháil ar an idirlíon, is dócha go mbeidh d’Uimhir Chuntais Uilíoch (UAN) uait chun aistriú. Bíonn sé seo ar do bhille de ghnáth, ach mura bhfuil tú in ann é a fháil, féadfaidh tú ceist a chur ar do sholáthraí reatha.

Ag síniú suas

Nuair a bheidh plean roghnaithe agat, is féidir leat clárú trí:

• Toiliú a thabhairt ar an dteileafón agus an caomhnú sin a thaifeadadh
• Foirm údaraithe custaiméara a shíniú
• Foirm údarú custaiméara ar líne a líonadh

Seiceáil an gcuirfidh do sholáthraí seirbhíse nua conradh le do sheansoláthraí seirbhíse chun an t-athrú a thosú agus an bhfuil aon rud eile is gá duit a dhéanamh chun cabhrú leis seo.

Is féidir leat do bhillí a fháil trí ríomhphost nó trí láithreán gréasáin an tsoláthraí. Mura féidir leat billí a fháil i bhformáid leictreonach mar gheall ar rochtain theoranta ar an idirlíon nó saincheisteanna eile, ní mór don soláthraí bille páipéir a thabhairt duit saor in aisce.

Féadfaidh tú bille amháin a fháil le haghaidh beart (fón baile, leathanbhanda agus teilifís) ach má dhéanann tú glaonna, téacsanna nó sonraí lasmuigh den liúntas leithdháilte agat, gearrfar ráta i bhfad níos airde ort.

Nuair a aistríonn tú chuig soláthraí nua, seans go mbeidh do chéad bhille níos airde ná mar a bhíothas ag súil leis. Tá sé seo amhlaidh toisc go bhfuil tú ag íoc ón dáta a ceanglaíodh do sheirbhís chomh maith leis an bpraghasphlean don mhí amach romhainn.

Tá tuilleadh faisnéise ag ComReg faoi bhilleáil idirlín.

Monatóireacht a dhéanamh ar do úsáid

Bí cinnte go bhfuil a fhios agat conas monatóireacht a dhéanamh ar d’úsáid. Féadfaidh tú iarraidh ar do sholáthraí fógra a thabhairt duit nuair a shroicheann tú teorainn do chuachta.

Cuireann roinnt soláthraithe seirbhíse foláirimh ar fáil duit nuair a shroicheann tú teorainn do phacáiste gan a bheith ort é seo a iarraidh. Ní dhéanann roinnt soláthraithe seirbhíse é seo ach amháin má iarrann tú é. Ba cheart duit é seo a sheiceáil, ionas go seachnóidh tú turraing bhille.

Déanfaidh formhór na soláthraithe seirbhíse iarracht a chur in iúl duit más dócha go mbeidh billí an-arda mar thoradh ar do chuid sonraí a íoslódáil. Ba cheart duit é seo a sheiceáil le do sholáthraí seirbhíse.

Billeáil mícheart

Má fhaigheann tú bille a cheapann tú atá mícheart ba chóir duit é seo a ardú láithreach le do sholáthraí seirbhíse mar ghearán.

Ba cheart duit 10 lá oibre a thabhairt do do sholáthraí chun ceist na billeála a fhiosrú agus a réiteach. Mura bhfuil an cheist réitithe acu nó mura bhfuil tú sásta leis an bhfreagra, is féidir leat dul i dteagmháil le ComReg ar féidir leo do ghearán a ardú le do sholáthraí seirbhíse ar do shon.

Féach tuilleadh faisnéise thíos maidir le gearán a dhéanamh.

Má tá fadhb agat leis an gconradh nó leis an tseirbhís (mar shampla, saincheisteanna maidir le clúdach líonra nó díospóidí billeála), déan teagmháil le do sholáthraí chun an cheist a réiteach.

Murar féidir leat an fhadhb a réiteach go neamhfhoirmiúil, féadfaidh tú gearán a dhéanamh i scríbhinn leis an soláthraí seirbhíse idirlín.

Mura bhfuil tú sásta leis an bhfreagra, is féidir leat dul i dteagmháil le ComReg le haghaidh tuilleadh comhairle agus cabhrach.

Tá foireann cúram custaiméirí ComReg ar fáil ag:

• Comhrá gréasáin beo
• Foirm ar líne
• Ríomhphoist chuig consumerline@comreg.ie
• Teasc leis an bhfocal COMREG go 51500 (tá feidhm ag rátaí caighdeánacha SMS) chun glaoch ar ais a fháil ón bhfoireann cúram custaiméirí
• teileafón ar 01 8049668
• Teanga chomharthaíochta na Gaeilge tríd an Líne Tomhaltóirí ag consumerline@comreg.ie nó SLIS ag bookings@slis.ie agus socrófar coinne

Tá faisnéis mhionsonraithe ag ComReg faoi chonarthaí idirlín.

Is féidir leat comhairle a fháil faoi:

• Billeála agus muirir faoi dhíospóid
• Conarthaí
• Soláthraithe a athrú