Dearbháin bronntanais
- Cad is dearbhán bronntanais ann?
- Rialacha maidir le dearbháin bronntanais
- Cad is cárta bronntanais airgid leictreonach ann?
- Bíodh na téarmaí ar eolas agat sula gceannaíonn tú
- Dátaí éaga ar dhearbháin bronntanais
- Má chailleann tú dearbhán bronntanais
- Má théann an chuideachta as gnó?
- Faigh tuilleadh cabhrach
- Tuilleadh faisnéise
Cad is dearbhán bronntanais ann?
Is dearbhán bronntanais ann ná dearbhán, a thugtar mar bhronntanais de ghnáth, ar féidir leat é a íoc in ionad airgead chun earraí agus seirbhísí a íoc (nó a íoc i bpáirt).
Is féidir le dearbháin bronntanais a bheith ina ndeimhnithe bronntanais páipéir, ina gcártaí leictreonacha nó ina gcártaí bronntanais. Is féidir iad a eisiúint ag gnó amháin nó do ghrúpa siopaí (mar ionad siopadóireachta). Tá go leor buntáistí ag baint le dearbháin bronntanais ach tá roinnt rioscaí ann freisin, mar shampla, má chailleann tú an dearbhán, rachaidh sé in éag sula n-úsáideann tú é, nó mura bhfuil tú in ann an fuílleach a chaitheamh. Tá sé tábhachtach go mbeadh na coinníollacha agus na rialacha ar eolas agat sula gceannaíonn tú dearbhán bronntanais.
Thug dlí na hÉireann cosaintí breise isteach do dhearbháin bronntanais a díoladh an 2 Nollaig 2019 nó dá éis, faoin Acht um Chosaint Tomhaltóirí (Dearbháin Bhronntanais) 2019 (pdf). Féach ‘Reachtaíocht dearbhán bronntanais’ thíos.
Rialacha maidir le dearbháin bronntanais
Tá feidhm ag na rialacha seo a leanas maidir le dearbháin bronntanais a dhíoltar tar éis an 2 Nollaig 2019:
- Ní mór aon dáta éaga a bheith ag dearbháin bronntanais nó a bheith bailí ar feadh 5 bliana ar a laghad
- Ní féidir leis an díoltóir iarraidh ort an dearbhán bronntanais a chaitheamh in aon idirbheart amháin
- Ní féidir leis an díoltóir táille a ghearradh chun an t-ainm a athrú ar dhearbhán bronntanais (má tá ort ainm a chlárú ar an dearbhán)
- Más mó ná €1 an t-iarmhéid atá fágtha ar dhearbhán bronntanais tar éis duit rud éigin a cheannach, caithfidh an díoltóir an t-iarmhéid a aisíoc leat. Is féidir leo airgead tirim a thabhairt duit, aistriú leictreonach a dhéanamh nó dearbhán bronntanais eile a thabhairt duit
Tá na rialacha leagtha amach san Acht um Chosaint Tomhaltóirí (Dearbháin Bhronntanais), 2019.
Eisceachtaí ar na rialacha
Ní bhaineann na rialacha le:
- Dearbháin nach féidir leat a úsáid ach amháin chun earraí agus seirbhísí a cheannach ar phraghas lascainithe, ó dhíoltóir ar leith ar dháta socraithe, nó ar feadh 3 mhí nó níos lú. Mar shampla, dearbháin ó láithreán gréasáin déileáil ar nós Groupon nó Pigsback
- Dearbháin a fuair tú mar chuid de scéim dílseachta custaiméara nó ardú céime
- Dearbháin a fuair tú mar aisíocaíocht ar earraí a thug tú ar ais chuig díoltóir
- Dearbháin agus cártaí bronntanais a díoladh roimh 2 Nollaig 2019. Tá feidhm fós ag an tréimhse éaga agus na téarmaí agus coinníollacha a bhí i bhfeidhm tráth an cheannaigh maidir leis na dearbháin sin
Ní bhaineann na rialacha le cártaí bronntanais airgid leictreonacha.
Cad is cárta bronntanais airgid leictreonach ann?
Go ginearálta, is cártaí iad cártaí bronntanais airgid leictreonacha (mar shampla, cártaí bronntanais One4all), is féidir a úsáid i siopaí éagsúla.
Na rialacha a bhaineann le cártaí bronntanais airgid leictreonacha:
- Sula gceannaíonn tú an cárta, ní mór insint duit faoi na coinníollacha a bhaineann le húsáid an chárta r-airgead, lena n-áirítear aon táillí
- Caithfidh táillí a bheith comhréireach agus ar aon dul leis na costais a thabhaíonn an gnóthas a eisíonn an cárta chugat
Rialaítear cártaí bronntanais airgid leictreonacha faoi Rialacháin na gComhphobal Eorpach (Airgead Leictreonach) 2011. Tá an Banc Ceannais freagrach as na rialacháin seo a fhorfheidhmiú.
Bíodh na téarmaí ar eolas agat sula gceannaíonn tú
Tá sé de cheart agat go n-inseofaí duit téarmaí an dearbháin sula gceannaíonn tú.
Rudaí le seiceáil sa chló beag
| Rudaí le seiceáil | Samplaí |
| Dáta éaga |
Is there an expiry date, when is it? If the voucher was bought after 2 December 2019, it must follow the rules on expiry dates. |
| An bhfuil dáta éaga ann, cathain atá sé? <br>Má ceannaíodh an dearbhán tar éis an 2 Nollaig 2019, ní mór dó na rialacha maidir le dátaí éaga a leanúint. |
Check if the voucher has a deadline that you must book or make a reservation. For example, it could say you must book the service within 1 month of purchase. |
| Is gá áit a chur in áirithe faoi dháta áirithe |
Check for any restrictions on when you can use a voucher. For example, Monday to Friday or between 5pm and 7pm. |
| Seiceáil an bhfuil spriocdháta ag an dearbhán nach mór duit áirithint a dhéanamh roimhe.<br> Mar shampla, d’fhéadfadh sé a rá go gcaithfidh tú an tseirbhís a chur in áirithe laistigh de mhí amháin ón gceannachán. |
Check what the seller promises to provide when the voucher is used. For example, a one-night stay in a hotel with breakfast included. |
| Bailí amháin le linn dátaí nó amanna áirithe | Seiceáil le haghaidh srianta ar bith maidir le cathain is féidir leat dearbhán a úsáid.<br>Mar shampla, ó Luan go hAoine nó idir 5pm agus 7pm. |
| Cad é go díreach atá tú i dteideal leis an dearbhán |
Check: What happens to any remaining balance? If you can you transfer the voucher to someone else? What happens if you lose or damage the voucher? |
Mura bhfuil tú cinnte faoi aon cheann de na téarmaí, cuir ceist ar an díoltóir sula gceannaíonn tú.
Má cheannaíonn tú dearbhán bronntanais nó cárta bronntanais do dhuine éigin eile, déan cinnte go dtabharfaidh tú na téarmaí agus na coinníollacha agus an admháil leis an dearbhán nó an cárta dóibh.
Dátaí éaga ar dhearbháin bronntanais
Tá íosdáta éaga 5 bliana ann do gach dearbhán a dhíoltar tar éis an 2 Nollaig 2019.
Caithfidh dearbháin bronntanais ceachtar:
- Gan dáta éaga a bheith acu
- A bheith bailí ar feadh 5 bliana ar a laghad ón dáta a eisítear an dearbhán bronntanais
Ní mór sonraí faoin dáta éaga a thabhairt duit i bhformáid mharthanach (mar shampla, ar pháipéar nó trí ríomhphost) ag an am a cheannaíonn tú an dearbhán bronntanais.
Is í an reachtaíocht a chumhdaíonn dátaí éaga an tAcht um Chosaint Tomhaltóirí (Dearáin Bronntanais), 2019. Ní bhaineann sé le dearbháin bronntanais a ceannaíodh roimh an 2 Nollaig 2019.
Dearbháin ceannaithe roimh 2 Nollaig 2019
Ba cheart go gcuirfí in iúl duit an dáta éaga ag am an cheannaigh. Déanann roinnt trádálaithe an t-éag a phriontáil ar an dearbhán féin, ar an bpacáistiú, ar an láithreán gréasáin nó is féidir leat an polasaí a fheiceáil sa siopa. Mura bhfuil sé soiléir, iarr nó lorg an polasaí ar an láithreán gréasáin roimh cheannach. Féadfaidh dátaí éaga athrú de réir mar a chinneann an trádálaí cé chomh fada agus a bheidh siad bailí.
Is féidir le roinnt díoltóirí a bheith solúbtha. Má tá do dhearbhán imithe in éag, déan teagmháil leis an díoltóir le féachaint an gcuirfidh siad síneadh leis. Mar sin féin, má cheannaigh tú an dearbhán bronntanais roimh 2 Nollaig 2019, níl aon oibleagáid dhlíthiúil orthu é seo a dhéanamh agus féadfaidh siad táille a ghearradh ort.
Má chailleann tú dearbhán bronntanais
Tá dearbháin bronntanais cosúil le hairgead tirim, mar sin má chailleann tú é, ní gá don díoltóir ceann nua a thabhairt duit.
Más rud é go ndearnadh dearbhán duit go pearsanta agus nach bhfuil sé inaistrithe chuig aon duine eile, b'fhéidir go mbeifeá in ann ceann eile a fháil. Braitheann sé seo ar théarmaí agus coinníollacha an dearbhán bronntanais agus ar bheartas na cuideachta.
Má chailleann tú cárta bronntanais, seans go mbeidh tú in ann cárta athsholáthair a fháil ach ní mór duit seiceáil leis an díoltóir. D’fhéadfaí táille a ghearradh ort as an gcárta athsholáthair.
Má théann an chuideachta as gnó?
Má théann cuideachta as gnó sula n-úsáideann tú an dearbhán, b’fhéidir go mbeadh deacracht agat do chuid airgid a fháil ar ais.
De ghnáth, beidh airgead ag roinnt daoine ar an díoltóir agus mar sin níl d’éileamh ach ar cheann amháin as cuid mhór. Tá rialacha ann maidir leis an tosaíocht atá le tabhairt do na fiacha éagsúla atá dlite i gcás an gnó a bheith faoi leachtú nó faoi ghlacadóireacht. Go ginearálta, beidh tú íseal san ord tosaíochta.
Beidh ort éileamh a dhéanamh i scríbhinn chuig an riarthóir nó leachtaitheoir ceaptha (má bhaineann) ag soláthar cruthúnais ar do dhearbhán. Ní dócha go dtabharfar do dhearbhán, áfach. Má ghlacann úinéir nua thairis, ní gá dóibh do dhearbhán a thabhairt duit.
Ar an gcúis seo, ba cheart duit dearbháin bronntanais a cheannach ag baint úsáide as cárta creidmheasa nó dochair, mar b'fhéidir go mbeifeá in ann aisíocaíocht a úsáid trí do bhanc nó do sholáthraí cárta creidmheasa – féach níos mó thíos.
Tá tuilleadh faisnéise ag an gCoimisiún um Iomaíocht agus Cosaint Tomhaltóirí (CCPC) ar chuideachtaí a théann as gnó.
Faigh tuilleadh cabhrach
Má dhiúltaíonn díoltóir cárta bronntanais a onóir, déan iarracht ar dtús an díospóid a réiteach go díreach leo.
Mura féidir leat an díospóid a réiteach, féadfaidh tú:
- Bain úsáid as nósanna imeachta lasmuigh den chúirt amhail Líonra na Lárionad Eorpach do Thomhaltóirí (i gcás díospóidí trasteorann amháin) agus Réiteach Díospóide Ar Líne (le haghaidh díospóidí náisiúnta agus trasteorann ar líne)
- Glac éileamh i gcoinne an díoltóra ag baint úsáide as an Nós Imeachta um Éilimh Bheaga. I gcás díospóidí trasteorann laistigh den AE, is féidir leat an Nós Imeachta um Éilimh Bheaga Eorpach a úsáid.
- Déan teagmháil le do sholáthraí cárta agus iarr orthu an t-idirbheart a aisiompú. Tugtar 'aisíocaíocht' air seo. Soláthraíonn roinnt modhanna íocaíochta eile scéimeanna cosanta freisin (mar shampla, cosaint ceannaitheoirí PayPal). Tá tuilleadh faisnéise ag an CCPC ar aisíocaíocht.
Tuilleadh faisnéise
Tá tuilleadh faisnéise ag an CCPC faoi dhearbháin bronntanais.