Fadhb le seirbhís a cheannaigh tú ar an 28 Samhain 2022 nó roimhe

Cuireann go leor daoine seirbhísí ar fáil, is féidir gur trádálaithe, ceardaithe nó daoine gairmiúla iad seo. Anseo úsáidimid an téarma ‘soláthraí seirbhíse’ chun aon duine a sholáthraíonn seirbhís mar ghnó nó mar chuid de ghnó a chiallaíonn.

Mínítear ar an leathanach seo do chearta tomhaltóirí má cheannaigh tú seirbhís ar an 28 Samhain 2022 nó roimhe.

Tá cearta éagsúla agat má cheannaigh tú ar an 29 Samhain 2022 nó dá éis. Tá sé seo amhlaidh toisc gur thug an tAcht um Chearta Tomhaltóirí 2022 (pdf) isteach cearta nua nuair a cheannaíonn tú seirbhísí.

Nuair a fhostaíonn tú duine chun seirbhís a dhéanamh, tá conradh á dhéanamh agat. Mar pháirtithe sa chonradh, tá cearta agus oibleagáidí dlí áirithe agat féin agus ag an bpáirtí eile. Mura ndéanann an duine a d’fhostaigh tú an méid a dúirt siad a dhéanfadh sé faoi chonradh, tá an conradh á shárú acu.

Tá conarthaí tomhaltóirí a bhí i bhfeidhm roimh an 1 Samhain 2022 cosanta ag an Acht um Dhíol Earraí agus Soláthar Seirbhísí, 1980 .

Má tá conradh agat le soláthraí seirbhíse is féidir leat a bheith ag súil:

• Go bhfuil an scil riachtanach ag an soláthraí chun an tseirbhís a sholáthar
• Go gcuirfear an tseirbhís ar fáil leis an gcúram agus leis an dúthracht chuí
• Go mbeidh na hábhair a úsáidtear slán
• Go mbeidh aon earraí a sholáthrófar leis an tseirbhís ar chaighdeán indíolta

I gconradh seirbhíse, ar a laghad, déan cinnte go bhfuil praghas na seirbhíse agus an t-am a thógfaidh sé chun an obair chomhaontaithe a chríochnú ar eolas agat.

Is féidir le conarthaí a bheith i scríbhinn nó ó bhéal agus iad comhdhéanta de théarmaí; is féidir téarmaí intuigthe a bheith i gcuid acu. Ní luaitear téarmaí intuigthe ach is cuid de chonradh iad go huathoibríoch mar gheall ar chosaintí faoi reachtaíocht tomhaltóirí.

Bíonn difríocht idir conarthaí ar go leor bealaí agus níl aon rialacha dochta gasta ann maidir leis na téarmaí ba cheart a bheith i gconradh tomhaltóra. Mar sin féin, ní mór téarmaí i gconarthaí tomhaltóirí a bheith cothrom i gcónaí agus a bheith soiléir duit.

Cé go bhfuil comhaontú ó bhéal chomh ceangailteach ó thaobh dlí le conradh scríofa, is smaoineamh maith é comhaontú scríofa a bheith agat chun tú a chosaint agus easaontais a sheachaint níos déanaí.

Ar a laghad, ba cheart go ndéanfadh an comhaontú cur síos ar:

• Cad iad na seirbhísí a sholáthrófar
• Amanna chun an obair a chríochnú
• An praghas agus an sceideal íocaíochta
• Aon ghnéithe tábhachtacha eile

Má théann rudaí amú is é an soláthróir seirbhíse i gcónaí ba chóir rudaí a chur ina gceart. Mar riail ghinearálta, is féidir leis an soláthraí seirbhíse an tseirbhís a dheisiú nó a athsholáthar. Nó is féidir leo costais na seirbhíse a aisíoc leat.

Seo roinnt treoirlínte ginearálta chun cabhrú leat má tá fadhbanna agat le soláthraí seirbhíse. Faigh tuilleadh comhairle maidir le gearán a dhéanamh faoi fhoirgnimh nó feabhsúcháin tí.

Nílim sásta le caighdeán na hoibre atá déanta

Chun fadhbanna a sheachaint, cuir in iúl aon imní atá ort de réir mar a théann an obair ar aghaidh. Nuair is féidir, bí ar fáil don trádálaí chun teagmháil a dhéanamh leat ionas gur féidir leo aon cheisteanna a thagann chun cinn a ardú.

Mura bhfuil tú sásta le cáilíocht na n-earraí nó na seirbhísí ba cheart duit:

• Gníomhú chomh luath agus is féidir - féadfaidh moill a chur in iúl go bhfuil glactha agat le seirbhísí lochtacha
• Gan iarracht a dhéanamh an rud a chuaigh mícheart a dheisiú tú féin nó é a thabhairt d’aon duine eile chun é a dheisiú.
• A chinntiú go bhfuil cruthúnas ceannaigh agat (admháil, stuáil seiceála, ráiteas cárta creidmheasa nó sonrasc)
• Gach fianaise a choinneáil ar dhamáiste de bharr droch-obair, mar shampla glac grianghraif

Tugann roinnt soláthraithe seirbhíse barántas nó ráthaíocht don tseirbhís a sholáthraíonn siad. Seo é an gealltanas atá acu faoi chaighdeán a gcuid seirbhísí agus cad a dhéanfaidh siad má bhíonn fadhbanna ann. Seiceáil aon bharántas nó ráthaíocht le feiceáil an gclúdaíonn sé an fhadhb.

Má tá conspóid agat leis an soláthraí seirbhíse maidir le cibé an bhfuil an obair ar chaighdeán íseal, lorg tuairim neamhspleách tríú páirtí.

Chuir an soláthraí seirbhíse amú mé

Tá sé de cheart agat eolas cruinn agus fírinneach a fháil faoi sheirbhísí. Ní cheadaítear do sholáthraí seirbhíse tú a chur amú lena chur ina luí ort iad a fhostú.

Is féidir leat an conradh a chealú:

• Má cuireadh amú nó mealladh thú ag éilimh a rinne an soláthraí seirbhíse
• Má chuir an soláthraí seirbhíse amú thú maidir le téarma nó coinníoll riachtanach sa chonradh (lena n-áirítear luachana agus gealltanais eile faoi scálaí ama nó faoi na torthaí atá le baint amach)

I measc roinnt samplaí d’éilimh mhíthreoracha:

• Tá úsáidí nó tairbhí ag an tseirbhís nach bhfuil aici
• Tá an tseirbhís ar chaighdeán nó ar cháilíocht ar leith nuair nach bhfuil
• Tá faomhadh, stádas nó sonrúchán gairmiúil ag an soláthraí seirbhíse nach bhfuil acu
• Tá praghas nó sochar speisialta á fháil agat nuair a bhíonn an rud céanna á thairiscint acu is féidir leat a fháil áit éigin eile

Is féidir leat tuilleadh a léamh faoi rialacha a chuireann cosc ar fhógraíocht mhíthreorach.

An féidir liom airgead a choinneáil siar mura bhfuilim sásta leis an tseirbhís?

D’fhéadfadh sé a bheith mealltach airgead a choinneáil siar chun cabhrú le hidirbheartaíochtaí nuair a bhíonn díospóid agat le soláthraí seirbhíse. Mar sin féin, d’fhéadfadh go sáródh tú do chonradh má choinnítear siar airgead thú.

Is féidir le soláthraí seirbhíse:

• Gníomhaireacht bhailiúcháin a úsáid chun íocaíochtaí gan íoc a bhailiú ar a son
• Caingean dlí a thionscnamh i do choinne agus bheadh tú i riocht níos laige dá mbeifeá ag iarraidh dul chun cinn le d’aighneas

Cá háit a bhfaighidh tú tuilleadh cabhrach

Is féidir leat tuilleadh a léamh faoi conas gearán a dhéanamh.

Féadfaidh tú comhairle agus cabhair a fháil ó cheann de na heagraíochtaí trádála agus ionadaíocha atá liostaithe anseo. Mar sin féin, tá go leor soláthróirí seirbhíse ann nach baill d'aon chomhlacht trádála nó gairmiúil iad.

Má tá nós imeachta gearán trádálaithe úsáidte agat agus nach bhfuil an fhadhb réitithe fós, is féidir leat an nós imeachta um éilimh bheaga a úsáid (do phoist faoi bhun €2,000) nó cás sibhialta a thógáil (le haghaidh éileamh os cionn €2,000).

Seiceáil do pholasaí árachais tí féachaint an gclúdaíonn sé tú le haghaidh costais dlí as díospóidí conartha le soláthraithe seirbhíse.

Is féidir leis an gCoimisiún um Iomaíocht agus Cosaint Tomhaltóirí (CCPC) faisnéis a thabhairt duit faoi do chearta má bhíonn fadhbanna agat le seirbhís nó le soláthraí seirbhíse.

Má tá díospóid agat le soláthraí seirbhíse atá bunaithe in Éirinn, is féidir leat dul i dteagmháil leis an CCPC le haghaidh comhairle agus tacaíochta.

Faigh tuilleadh eolais faoi eagraíochtaí um chosaint tomhaltóirí.