Pinsean na nDall

Íocaíocht ar a ndéantar tástáil mhaoine é Pinsean na nDall a íoctar le daoine dalla agus ar a bhfuil lagú radhairc a bhfuil gnáthchónaí in Éirinn orthu. Déanann an Roinn Coimirce Sóisialaí an íocaíocht. Caithfidh tú tástáil súl a rinne máinlia oftalmach a sholáthar le do lagú radhairc a dheimhniú chun cáiliú don Phinsean.

Is éard atá san íocaíocht ná ráta pearsanta duit féin agus suimeanna breise do chleithiúnaithe fásta agus d’aon chleithiúnaithe linbh (féach ‘Rátaí’ thíos). Má bhronntar Pinsean na nDall ort, b’fhéidir go gcáileoidh tú freisin do Liúntas Leasa na nDall a íocann FSS.

Gheobhaidh tú Pas Saorthaistil agus Pas Saorthaistil Compánaigh go huathoibríoch. (Ceadaíonn Pas Saorthaistil duit taisteal ar iompar poiblí Stáit in Éirinn saor in aisce. Ceadaíonn Pas Saorthaistil Compánaigh do do chompánach atá 16 bliana d’aois nó níos sine taisteal saor in aisce freisin). B’fhéidir go gcáileoidh tú do shochair eile, cosúil le Méadú do Mhaireachtáil Aonair, Liúntas Breosla agus an Pacáiste Sochair Teaghlaigh.

Foinse inchánach ioncaim é Pinsean na nDall.

Íocaíocht Teaghlaigh Aontuismitheora agus Pinsean na nDall

Íoctar Pinsean na nDall le hÍocaíocht Teaghlaigh Aontuismitheora (ÍTA). Ciallaíonn seo gur féidir le duine a cháilíonn do ÍTA agus Pinsean na nDall an dá íocaíocht a fháil ar an ráta iomlán. Tá daoine a cháilíonn do Phinsean na nDall díolmhaithe ó na coinníollacha aoise do ÍTA. Ciallaíonn seo gur féidir Pinsean na nDall agus ÍTA (agus aon Mhéaduithe do Leanaí Cáilithe (MLCanna) atá iníoctha le Pinsean na nDall agus ÍTA) a éileamh le chéile go dtí go mbainfidh do leanbh is óige 16 bliana d’aois amach.

Chun cáiliú do Phinsean na nDall, ní mó duit:

• A bheith dall nó bíodh lagamhairc ort
• A bheith 18 mbliana d'aois nó níos sine agus faoi 66 bliain d'aois
• A bheith i do ghnáthchónaí in Éirinn
• Tátail acmhainne a shásamh

Cén fhianaise daille nó lagamhairc atá de dhíth?

Chun cáiliú do Phinsean na nDall, ní mó go mbeadh do radharc lagaithe go mó, go dtí an pointe nach féidir leat aon phost a dhéanamh a bhfuil radharc na súl riachtanach, nó nach féidir leat leanúint ag obair i do ghnáthghairm.

Má tá tú cláraithe le Vision Ireland, is gnách go gcomhlíonann tú an riachtanas seo. Mura bhfuil tú cláraithe le Vision Ireland, caithfidh tú tuairisc leighis ó dhochtúir súl (máinlia oftalmach nó radharceolaí) a sholáthar don Roinn.

An tástáil mhaoine

Is iad na príomhrudaí a chuirtear san áireamh mar mhaoin:

• Aon ioncam airgid thirim a d’fhéadfadh bheith agat nó ag do chéile, do pháirtnéir sibhialta nó do chomháitritheoir (ioncam ó fhostaíocht san áireamh).
• Luach coigiltis, infheistíochtaí, scaireanna, talún etc.
• Aon réadmhaoin atá agat
• Cothabháil a íoctar leat má tréigeadh thú nó má tú scartha nó más páirtnéir sibhialta thú agus níl tú ag cónaí leis an bpáirtnéir sibhialta eile.

Ní chuirtear na rudaí seo a leanas san áireamh mar mhaoin ar mhaithe le Pinsean na nDall:

• D’áit chónaithe féin
• Aon íocaíocht a dhéanann an Roinn Coimirce Sóisialaí
• Luach na chéad €20,000 de shócmhainní caipitil (mar shampla, coigilteas)
• Airgead a fuarthas ó chumann aitheanta carthanachta (gan údarás poiblí nó áitiúil a áireamh)
• An chuid chothabhála de dheontas mic léinn ó SUSI a íoctar leat, le duine fásta cáilithe nó le cleithiúnaí/cleithiúnaithe linbh do chúrsaí áirithe
• Ioncam a mhéid le teorainn áirithe ó fhostaíocht
• Ioncaim ó oiliúint athshlánúcháin
• Liúntas Cúraim Baile
• Sochar Linbh, Liúntas Leasa Forlíontach nó liúntais chúraim altrama
• Liúntas Luaineachta ón Roinn Sláinte
• Liúntas Leasa na nDall a íocann FSS
• Scoláireachtaí a mhéid le €20,000 sa bhliain ar feadh 4 bliana, ar a fhaide

Má tá tú pósta, i bpáirtnéireacht shibhialta nó ag comhchónaí le duine eile, déanfar measúnú ar leath bhur gcomh-mhaoine.

Obair agus Pinsean na nDall

Is féidir leat €165 sa tseachtain ó fhostaíocht a thuilleamh sula ndéanfaidh an tuilleamh seo difear do d’íocaíocht. Má thuilleann tú breis agus €165 sa tseachtain ón obair, ní chuirtear leath do thuillimh idir €165 agus €375 san áireamh sa tástáil mhaoine do Phinsean na nDall. Meastar gurb ioncam é do thuilleamh go léir níos mó ná €375 agus laghdófar do theidlíocht do Phinsean na nDall ar aon dul leis na rátaí íocaíochta cuí do Phinsean na nDall.

Ní thugtar aon neamhaird ar thuilleamh do chéile, do pháirtnéara shibhialta nó do chomháitritheora.

Pinsean na nDall agus íocaíochtaí eile

Má tá tú níos óige ná 66 bliain d’aois agus má shásaíonn tú na coinníollacha ábhartha, b’fhéidir go gcáileoidh tú freisin do:

• Sochar Uchtaíoch
• Liúntas Cúramóra ar Leathráta
• Sochar Sláinte agus Sábháilteachta
• Sochar Breoiteachta
• Sochar Díobhála
• Sochar Cuardaitheora Poist
• Sochar Máithreachais
• Íocaíocht Teaghlaigh Aontuismitheora (go dtí go mbainfidh do leanbh is óige 16 bliana d’aois amach)
• Sochar Cumais Pháirtigh
• Sochar Atharthachta
• Sochar Tuismitheora
• Sochair Díobhálacha Ceirde lena n-áirítear Sochar Díobhála, Sochar Míthreorach agus Sochair Báis
• Pinsean Baintrí, Baintreach Fir nó Páirtnéara Shibhialta Mharthanaigh Neamh-Ranníocach agus Ranníocach

Má bhíonn méadú le híoc do chéile cáilithe, páirtnéir sibhialta nó comháitritheoir agus/nó leanaí cáilithe le do Phinsean na nDall, bíonn méadú le híoc freisin do na scéimeanna a liostaítear thuas.

Íoctar Pinsean na nDall fad a bhíonn Sochar Cumais Pháirtigh á fháil agat. Ní chuirtear Sochar Cumais Pháirtigh san áireamh sa tástáil mhaoine do Pinsean na nDall ach cuirtear do thuilleamh san áireamh agus d’fhéadfadh sé difear a dhéanamh don mhéid de Phinsean na nDall a íoctar.

Le hiarratas a dhéanamh, líon an fhoirm iarratais (BP1) (pdf). Tá leagan Braille agus téip chloschaiséid den fhoirm iarratais seo ar fáil freisin ó Chomhairle Náisiúnta na hÉireann do na Daill. Tá an fhoirm iarratais seo ar fáil freisin ó d’Ionad Intreo nó d’Oifig Bhrainse Leasa Shóisialaigh. Beidh an fhoireann i d’Ionad Intreo nó d’Oifig Bhrainse Leasa Shóisialaigh sásta cabhrú leat an fhoirm a líonadh agus is féidir leo aon cheisteanna a d’fhéadfadh bheith agat a fhreagairt.

Nuair a dhéanann tú iarratas ar Phinsean na nDall, b’fhéidir go mbeidh ort deimhnithe na Roinne a sheoladh má thit an bhreith/na breitheanna, an pósadh, an pháirtnéireacht shibhialta amach lasmuigh de Phoblacht na hÉireann.

Mura bhfuil tú sásta le cinneadh a rinneadh faoi d’éileamh ar Phinsean na nDall, is féidir leat é a achomharc. Is féidir eolas breise a fháil faoin bpróiseas achomhairc leasa shóisialaigh.

Ba cheart duit a insint don Roinn Coimirce Sóisialaí i gcónaí má thagann aon athruithe ar do chúinsí fad a bhíonn Pinsean na nDall á fháil agat. Má thagann athrú ar do mhaoin nó do chúinsí, b’fhéidir nach gcáileoidh tú don íocaíocht a thuilleadh nó b’fhéidir go ndéanfar é a laghdú. B’fhéidir go mbeidh ort ró-íocaíocht a aisíoc dá bharr seo.

Ba cheart d’fhoirm iarratais líonta a sheoladh ar ais chuig an Roinn Coimirce Sóisialaí ag an seoladh seo a leanas: