Peataí a thógáil go hÉirinn

Déantar allmhairiú peataí go hÉirinn a rialú go docht lena chinntiú nach dtugtar galair cosúil leis an gconfadh isteach. Ligeann córas Pasanna Peataí an AE do chait, madraí agus firéid taisteal idir ballstáit an AE agus roinnt tíortha eile atá mar chuid den scéim.

Baineann an t-eolas sa doiciméad seo le peata a thabhairt go hÉirinn, agus ní bhaineann sé le peata a cheannach thar lear, ná ainmhithe a thabhairt isteach in Éirinn chun críocha tráchtála.

Ionas go mbainfidh rialacha an AE, caithfidh tú taisteal go hÉirinn le do pheata.

Má tá cat, madra nó firéad á thabhairt leat ó lasmuigh den AE (an RA san áireamh seachas Tuaisceart Éireann), ba cheart duit na rialacha atá leagtha amach in ‘Cait, madraí agus firéid - taisteal neamh-AE’ thíos a leanúint.

Má tá tú ag teacht go hÉirinn ó thír eile den AE ba chóir duit na céimeanna thíos a leanúint chun do chat, madra (madraí treorach san áireamh) nó firéad a thabhairt leat go hÉirinn. Baineann na rialacha seo freisin le peataí atá ag taisteal ó:

• Andóra
• Giobráltar
• An Ghraonlainn
• Oileáin Fharó
• An Íoslainn
• Lichtenstein
• Monacó
• Tuaisceart Éireann
• An Iorua
• San Mairíne
• An Eilvéis
• Stát Chathair na Vatacáine

• Tá rialacha éagsúla i gceist má:

• Tá cat, madra nó firéad á cheannach agat thar lear agus á sheoladh go hÉirinn
• Tá tú ag seoladh do chait, do mhadra nó do fhiréad ar ais go hÉirinn gan tionlacan
• Tá tú ag taisteal go hÉirinn chun cat, madra nó firéad t a dhíol
• Tá tú ag taisteal le níos mó ná 5 peata
• Tá tú ag tabhairt do pheata gan tionlacan
• Tá tú ag taisteal ó lasmuigh den AE nó ó thír nach bhfuil liostaithe thuas (féach ‘Ag teacht ó lasmuigh den AE’ thíos)

Tá faisnéis mhionsonraithe faoi na cásanna seo ar Láithreán Gréasáin na Roinne Talmhaíochta, Bia agus Mara (DAFM).

Is é an dlí a rialaíonn allmhairiú cait, madraí agus firéid chun críocha neamhthráchtála ná na Rialacháin um Thaisteal Peataí (Cait, Madraí agus Firéid) 2020.

Céim 1 - Micrishliseadh

Caithfear micrishliseadh a dhéanamh ar do chat, do mhadra nó d’fhiréad sula ndéantar é a vacsaíniú i gcoinne confaidh. Caithfidh an micrishlis a bheith inléite le feiste atá comhoiriúnach le caighdeán ISO 11785. Mura bhfuil tú féin nó do thréidlia cinnte faoi shonraíochtaí na micrishlise, ba cheart duit teagmháil a dhéanamh leis an monaróir micrishlise. Nó is féidir leat do léitheoir micrishlise féin a iompar leat ar féidir é a úsáid ar do pheata.

Céim 2 – Vacsaíniú

Caithfear do pheata a vacsaíniú i gcoinne confaidh. Caithfear an vacsaín a thabhairt tar éis an micrishlis a chur isteach.

Caithfidh do pheata a bheith 12 sheachtain d’aois ar a laghad nuair a vacsaínítear é. Caithfidh tú fanacht 21 lá ón bpríomhdháta vacsaínithe (an chéad vaicsín) sula dtagann tú go hÉirinn. Ní bhaineann an tréimhse feithimh 21 lá le vacsaínithe teanndáileoige, ar an gcoinníoll go dtugtar iad roimh dháta éagtha na vacsaíne confaidh roimhe seo.

Céim 3 - an pas peataí

Teastaíonn pas peataí AE uait ,eisithe ag tír AE nó ag ceann de na tíortha atá thuas liostaithe, chun dul isteach in Éirinn. Caithfidh tréidlia an pas peataí a stampáil chun a thaispeáint gur tugadh an vacsaíniú confaidh.

Céim 4 - Cóireáil péiste ribíní

Má tá madra á thabhairt leat go hÉirinn, caithfear é a chóireáil le haghaidh péiste ribíní (Echinococcus multilocularis) gach uair a thaistealaíonn tú go hÉirinn, mura bhfuil tú ag taisteal ó Thuaisceart Éireann, ón bhFionlainn, ó Mhálta nó ón Iorua. Caithfidh tréidlia an chóireáil a thabhairt idir 1 agus 5 lá sula dtagann tú go hÉirinn, agus é a thaifeadadh sa phas peataí.

Nóta: Má thaistealaíonn tú ón mBreatain (seachas Tuaisceart Éireann) le do pheata tar éis 1 Eanáir 2021, beidh rialacha neamh-AE i bhfeidhm. Caithfidh tú an próiseas seo a leanas a leanúint fiú má tá do pheata ag filleadh ar Éirinn ón mBreatain agus má rugadh agus tógadh in Éirinn é. Níor tháinig aon athrú ar na rialacha maidir le taisteal ó Thuaisceart Éireann.

Mura bhfuil pas peataí AE ag do pheata (ní cheadaítear pasanna peataí GB a thuilleadh, ach tá pasanna peataí TÉ bailí), ní mór duit deimhniú sláinte eisithe ag údaráis na RA a bheith agat. Is féidir leat níos mó a léamh faoi thaisteal ón mBreatain.

Céim 1 - Micrishliseadh

Caithfear micrishliseadh a dhéanamh ar do chat, do mhadra nó d’fhiréad sula ndéantar é a vacsaíniú i gcoinne confaidh. Caithfidh an micrishlis a bheith inléite le feiste atá comhoiriúnach le caighdeán ISO 11785. Mura bhfuil tú féin nó do thréidlia cinnte faoi shonraíochtaí na micrishlise, ba cheart duit teagmháil a dhéanamh leis an monaróir micrishlise. Nó is féidir leat do léitheoir micrishlise féin a iompar leat ar féidir é a úsáid ar do pheata.

Céim 2 – Vacsaíniú

Caithfear do pheata a vacsaíniú i gcoinne confaidh. Caithfear an vacsaín a thabhairt tar éis an micrishlis a chur isteach.

Caithfidh do pheata a bheith 12 sheachtain d’aois ar a laghad nuair a vacsaínítear é. Caithfidh tú fanacht 21 lá ón bpríomhdháta vacsaínithe (an chéad vaicsín) sula dtagann tú go hÉirinn. Ní bhaineann an tréimhse feithimh 21 lá le vacsaínithe teanndáileoige, ar an gcoinníoll go dtugtar iad ROIMH dháta éagtha na vacsaíne confaidh roimhe seo.

Céim 3 - pas peataí AE, nó deimhniú sláinte AE

Má tá pas peataí AE agat caithfidh an pas peataí a bheith stampáilte ag tréidlia atá cláraithe san AE chun a thaispeáint gur tugadh an vacsaín confaidh. Tá sé seo úsáideach do pheataí Éireannacha atá ag filleadh ó laethanta saoire i dtír nach bhfuil mar chuid den AE.

Mura bhfuil pas bailí peataí ag do chat, madra nó firéad, caithfidh tú Deimhniú Sláinte AE a fháil sínithe agus stampáilte ag tréidlia oifigiúil rialtais sa tír óna bhfuil tú ag taisteal.

Tar éis é a sheiceáil agus a stampáil ar theacht isteach san AE, tá an Teastas seo bailí ar feadh 4 mhí, nó go dtí go rachaidh an vacsaíniú in aghaidh confaidh in éag - cibé acu is luaithe.

Céim 4 - Tástáil fola

Caithfidh do chat, madra nó firéad tástáil fola a fháil ar a dtugtar tástáil shéireolaíoch Confaidh, más as tír nó críoch nach tír nó críoch liostaithe é/í. Mura bhfuil do thír liostaithe ar Láithreán Gréasáin DAFM, tá tástáil fola confaidh ag teastáil ó do pheata.

Caithfidh tú fanacht 30 lá ar a laghad ón vacsaíniú confaidh sula ndéantar tástáil fola ar do pheata. Caithfear an sampla a sheoladh chuig saotharlann atá formheasta ag an AE.

Caithfidh an tástáil fola a léiriú gur éirigh leis an vacsaíniú. Má éiríonn leis, caithfidh tú fanacht 3 mhí eile ón sampla fola a thógáil sula dtaistealaíonn tú go hÉirinn.

Má tá do pheata ag tosú ar a thuras san AE, (e.g. Éire go dtí an Bhrasaíl agus ar ais arís), ní gá duit fanacht 3 mhí sa Bhrasaíl má thóg tréidlia san AE nó i gceann de na tíortha seo a leanas an sampla fola, agus rinne sé taifead sa phas peataí AE nó sa deimhniú sláinte AE sular fhág do pheata Éire:

• Andóra
• Giobráltar
• An Ghraonlainn
• Oileáin Fharó
• An Íoslainn
• Lichtenstein
• Monacó
• Tuaisceart Éireann
• An Iorua
• San Mairíne
• An Eilvéis
• Stát Chathair na Vatacáine

Caithfidh tú an deimhniú bunaidh tástála, nó cóip a fuarthas ón saotharlann, a thabhairt leat nuair a thagann tú go hÉirinn.

Má dhéantar an tástáil fola i dtír neamh-AE, beidh feidhm ag an tréimhse feithimh trí mhí i gcónaí.

Céim 5 - Cóireáil péiste ribíní

Má tá madra á thabhairt leat go hÉirinn, caithfear é a chóireáil le haghaidh péiste ribíní (Echinococcus multilocularis) gach uair a thaistealaíonn tú go hÉirinn, mura bhfuil tú ag taisteal ó Thuaisceart Éireann, ón bhFionlainn, ó Mhálta nó ón Iorua. Caithfidh tréidlia an chóireáil a thabhairt idir 1 agus 5 lá sula dtagann tú go hÉirinn, agus é a thaifeadadh sa phas peataí.

Céim 6 – Réamhfhógra

Caithfidh tú insint d’údaráis chalafort nó aerfort na hÉireann 24 uair an chloig ar a laghad sula dtagann tú, ach go hidéalach sa tseachtain roimh thaisteal nó mar sin. Ní mór duit dul isteach in Éirinn ach ag na calafoirt agus na haerfoirt seo a leanas. Ba chóir réamhfhógra a sheoladh trí ríomhphost chuig:

• Aerfort Bhaile Átha Cliath - petmove@agriculture.gov.ie
• Calafort Bhaile Átha Cliath - Dubport.petmove@agriculture.gov.ie
• Aerfort na Sionainne - PetsShannon@agriculture.gov.ie
• Aerfort Chorcaí - corkpetmove@agriculture.gov.ie
• Calafort Rinn an Scidígh, Corcaigh - corkpetmove@agriculture.gov.ie
• Europort Ros Láir- rosslare.europort@agriculture.gov.ie

Céim 7 - Seiceáil chomhlíonta

Caithfidh do pheata dul faoi sheiceáil chomhlíonta nuair a thagann sé go hÉirinn ó thír neamh-AE. Eagraítear é seo trí na seoltaí ríomhphoist thuas a úsáid.

Má tá do pheata ag taisteal go tír eile san AE ar dtús agus má dhéantar seiceáil ansin, ní theastaíonn seiceáil eile ó do pheata ar theacht isteach go hÉirinn. Má chuaigh tú isteach i dtír eile san AE, áfach, agus mura raibh tú in ann seiceáil a shocrú ansin, ní mór duit seiceáil chomhlíonta a shocrú nuair a thiocfaidh tú go hÉirinn.

Má tá tú ag bogadh chun cónaí in Éirinn nó ag teacht anseo ar saoire, b’fhéidir go mbeidh tú in ann do peata éin, coinín nó creimire a thabhairt leat, ar an gcoinníoll go gcomhlíonann tú riachtanais áirithe. Tá tuilleadh faisnéise faoi na riachtanais iontrála d’éin, do choiníní agus do chreimirí ón AE nó ó lasmuigh den AE ar Láithreán Gréasáin na Roinne Talmhaíochta, Bia agus Mara.

Má tá peata éin, coinín nó creimire á thabhairt leat go hÉirinn ó stát eile de chuid an AE caithfidh tú an peata a thionlacan go hÉirinn. 24 uair an chloig ar a laghad sula dtagann tú go hÉirinn ní mór duit réamhfhógra comhlánaithe maidir le hiompórtáil go hÉirinn a sheoladh chuig an Rannán Sláinte Ainmhithe, an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara ag an seoladh thíos. Ní mór d’úinéirí éan peataí taisteal le foirm Dearbhaithe Úinéara do Pheataí Éan Comhlánaithe atá le fáil ar Láithreán Gréasáin DAFM.

Más mian leat peata éin, coinín nó creimire á thabhairt leat ó thír lasmuigh den AE, féach treoir DAFM le do thoil, agus déan cinnte go bhfuil go leor ama agat chun na riachtanais réamhiompórtála a chomhlíonadh, lena n-áirítear ceanglais maidir le deimhniú sláinte tréidliachta, tástáil, nó coraintín a chur i gcríoch.

Tá foirmeacha agus fógraí ar fáil ar Láithreán Gréasáin DAFM.

Mura gcomhlíonann do pheata na riachtanais iontrála, féadfar cead isteach in Éirinn a dhiúltú dó. Féadfaidh an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara do pheata a sheoladh ar ais go dtí an tír ón ar thaistil tú.

De rogha air sin féadfaidh DAFM do pheata a chur i gcoraintín le tástáil nó le micrishliseadh agus le vacsaíniú chun ceanglais an AE a chomhlíonadh. Fanfaidh do pheata i gcoraintín go dtí go gcomhlíonfaidh sé Reachtaíocht an AE go hiomlán. In imthosca an-teoranta, féadfar do pheata a chur chun suain. Beidh ort íoc as costas na mbeart seo a chlúdach, lena n-áirítear coraintín más gá.

Tá teimpléid bhana do Dheimhnithe Sláinte an AE, foirmeacha réamhfhógra agus miontreoir ar fáil ó DAFM.