Cinntí a dhéanann an tAire Dlí agus Cirt agus Comhionnanais maidir le cosaint idirnáisiúnta

Tar éis d’iarratas ar chosaint idirnáisiúnta a bheith scrúdaithe, seolann an Oifig um Chosaint Idirnáisiúnta a moladh chuig an Aire Dlí agus Cirt. Tugtar ‘cinneadh céadchéime’ air seo freisin. Déanann an IPO ceann de na moltaí seo a leanas:

• Ba cheart go ndearbhófar gur dídeanaí thú
• Ba cheart duine le cosaint choimhdeach a dhearbhú duit
• Níor cheart go ndearbhófaí tú mar dhídeanaí nó i do dhuine le cosaint choimhdeach

Is féidir leat achomharc a dhéanamh chuig an mBinse Achomhairc um Chosaint Idirnáisiúnta i gcoinne mholadh an IPO gan dearbhú dídeanaithe nó cosanta coimhdí a dheonú duit. Mura ndéanann tú achomharc, nó mura n-éiríonn le d’achomharc, cinnfidh an tAire ar cheart cead a thabhairt duit fanacht in Éirinn nó nár cheart.

Leanfaidh an tAire moladh an IPO nó an Bhinse Achomhairc um Chosaint Idirnáisiúnta (IPAT) dearbhú dídeanaithe nó cosanta coimhdí a dheonú nó a dhiúltú duit. Is féidir leis an Aire dearbhú um chosaint dídeanaithe a dhiúltú duit freisin ag an gcéim seo má :

• Tá forais réasúnacha ann chun tú a mheas mar chontúirt do shlándáil na hÉireann
• Ciontaíodh thú (in Éirinn nó i dtír eile) as coir thromchúiseach agus is contúirt thú don phobal
• Tarraingíodh siar d’iarratas ar chosaint idirnáisiúnta

Déanann an IPO moladh ar d’iarratas. Cuireann siad an moladh chugat (nó chuig d’ionadaí dlíthiúil) agus chuig an Aire Dlí agus Cirt. Féadfaidh tú an moladh seo a achomharc chuig an mBord Achomharc um Chosaint Idirnáisiúnta (IPAT).

Má mholann an IPO nó IPAT ba cheart cosaint idirnáisiúnta a thabhairt duit

Má mholann an IPO (nó IPAT) go ndearbhófaí dídeanaí thú nó go dtabharfaí cosaint choimhdeach duit, is gnách go n-eisíonn an tAire cinneadh bunaithe ar an moladh seo. Is féidir leis an Aire fós diúltú dearbhú dídeanaithe a dheonú duit má:

• Tá forais réasúnacha ann chun tú a mheas mar chontúirt do shlándáil na hÉireann
• Ciontaíodh thú (in Éirinn nó i dtír eile) as coir thromchúiseach agus is contúirt thú don phobal
• Tarraingíodh siar d’iarratas ar chosaint idirnáisiúnta

Má dhiúltaíonn an tAire d’iarratas ar na cúiseanna seo, ní féidir leat achomharc a dhéanamh i gcoinne an chinnidh seo chuig IPAT. D’fhéadfá a bheith in ann iarratas a dhéanamh chuig an Ard-Chúirt ar athbhreithniú breithiúnach ar an gcinneadh. Ba cheart duit comhairle dlí a fháil faoi seo.

Nuair a fhaigheann tú cinneadh ón Aire a dhearbhaíonn gur dídeanaí thú nó go bhfuil cosaint choimhdeach agat, ní mór duit clárú agus Ceadúnas Cónaithe Éireannach a fháil. Is féidir leat léamh faoi na cearta atá agat mar dhuine le stádas dídeanaí nó cosanta choimhdeach.

Má mholann an IPO nó IPAT níor cheart cosaint idirnáisiúnta a thabhairt duit

Mura ndéanann tú achomharc in aghaidh an chinnidh, scrúdóidh an tAire d’iarratas ansin chun féachaint ar cheart cead fanachta a thabhairt duit. Cuireann an tAire in iúl duit freisin go bhfuil ceart agat filleadh go deonach ar an tír as ar tháinig tú. Má shocraíonn tú filleadh go deonach, cabhrófar leat é seo a dhéanamh.

Mura ndeonaítear stádas dídeanaí duit agus má thugtar cosaint choimhdeach duit ina ionad sin, is féidir leat achomharc a dhéanamh más mian leat. Má dhearbhaigh tú dídeanaí tar éis an achomhairc, bainfear do stádas cosanta coimhdí.

Mura ndearna tú achomharc, nó murar deonaíodh d’achomharc, agus go gcinneann an tAire gan cead fanachta a thabhairt duit, féadfaidh an tAire ordú díbeartha a dhéanamh ansin.

Is féidir leis an Aire do dhearbhú dídeanaithe a chealú (a chúlghairm) má dhéanann tú:

• Fill ar ais go deonach chun cónaí i dtír do náisiúntachta, nó sa tír a d’fhág tú le bheith i do dhídeanaí mura bhfuil náisiúntacht agat
• Faigh do náisiúntacht caillte arís go deonach
• Bí i do shaoránach de thír eile (ní Éire) a thugann cosaint duit anois
• Ní féidir leat leanúint ar aghaidh ag diúltú do chosaint na tíre ina bhfuil do náisiúntacht toisc go bhfuil deireadh tagtha leis na himthosca a thug ort a bheith aitheanta mar dhídeanaí.
• Nach bhfuil náisiúntacht ar bith agat agus go bhfuil tú in ann filleadh ar an tír ina raibh do ghnáthchónaí roimhe seo toisc go bhfuil deireadh tagtha leis na himthosca a thug ort a bheith aitheanta mar dhídeanaí
• Go ndearna tú coir in aghaidh na síochána, coir chogaidh nó coir in aghaidh na daonnachta
• Go ndearna tú coir thromchúiseach neamhpholaitiúil lasmuigh d'Éirinn sular tháinig tú
• Go bhfuil siad ciontach i ngníomhartha atá contrártha le cuspóirí agus prionsabail na Náisiún Aontaithe
• Is bagairt ar shlándáil náisiúnta nó, tar éis ciontaithe i gcoir thromchúiseach, bagairt don phobal sa Stát iad
• Tugadh dearbhú dídeanaí ar bhonn faisnéise a cuireadh ar fáil a bhí bréagach nó míthreorach

Dearbhú um chosaint choimhdeach a chúlghairm

Féadfaidh an tAire Dlí agus Cirt dearbhú um chosaint choimhdeach a tugadh do dhuine a chúlghairm freisin i gcás ina:

• Na himthosca a thug ort a bheith incháilithe do chosaint choimhdeach imithe i léig anois nó tar éis athrú ionas nach dteastaíonn cosaint idirnáisiúnta a thuilleadh
• Tugadh dearbhú dídeanaí ar bhonn faisnéise a cuireadh ar fáil a bhí bréagach nó míthreorach

Déanann roinnt gníomhartha tú a dhícháiliú ó chosaint choimhdeach agus is féidir leis an Aire iad a úsáid chun dearbhú a chúlghairm:

• Go ndearna tú coir in aghaidh na síochána, coir chogaidh nó coir in aghaidh na daonnachta
• Tá coir thromchúiseach déanta agat
• Tá tú ciontach i ngníomhartha atá contrártha le cuspóirí agus prionsabail na Náisiún Aontaithe
• Is bagairt thú don phobal nó do shlándáil an Stáit

Achomharc i gcoinne na cúlghairme

Ní mór don Aire a chur in iúl duit go bhfuil sé ar intinn acu do dhearbhú a chúlghairm. Tá 15 lá oibre agat ansin ó eisiúint an fhógra chun uiríll a dhéanamh chuig an Aire.

Sa chás go gcinneann an tAire dearbhú a chúlghairm, tá 10 lá oibre agat ó sheoladh an fhógra ina bhfuil an cinneadh agus na cúiseanna leis achomharc a dhéanamh chuig an gCúirt Chuarda.

Más rud é gur dhiúltaigh an tAire Dlí agus Cirt dearbhú um dhídeanaí nó dearbhú cosanta choimhdeach nó cead fanachta a thabhairt duit, féadfaidh an tAire ordú díbeartha a dhéanamh i do choinne.

Féadfaidh an fógra faoin ordú díbeartha a cheangal ort an Stát a fhágáil laistigh de thréimhse shonraithe agus tú féin a chur i láthair comhalta den Gharda Síochána nó oifigeach inimirce ar dháta, am agus áit mar a shonraítear san ordú.

Coinneáil faoin Acht um Chosaint Idirnáisiúnta

Is féidir tú a ghabháil agus a choinneáil ar feitheamh díbeartha má bhíonn amhras ar oifigeach inimirce nó ar bhall den Gharda Síochána, ar chúis réasúnach, go bhfuil ordú díbeartha agat agus:

• Theip orthu aon fhoráil den ordú nó ceanglas a chomhlíonadh
• Tá sé ar intinn acu an Stát a fhágáil agus dul isteach i stát eile go mídhleathach
• Tá doiciméid aitheantais scriosta acu nó go bhfuil doiciméid aitheantais bhrionnaithe ina seilbh
• Tá sé ar intinn acu díbeartha a sheachaint

Chun críocha gabhála a dhéanamh, féadfaidh an t-oifigeach dul isteach (agus forneart réasúnach a úsáid más gá) agus cuardach a dhéanamh ar aon áitreabh ina bhfuil an duine nó i gcás ina bhfuil amhras ar an oifigeach go bhfuil an duine ann. Más áit í ina gcónaíonn daoine, ní féidir leis an oifigeach dul isteach gan toiliú ach amháin má tá gnáthchónaí ort ann nó má tá forais réasúnacha ag an oifigeach chun a chreidiúint go bhfuil tú ann.