An Garda Síochána - fórsa póilíneachta náisiúnta

Réamhrá

Is é an Garda Síochána (ar a dtugtar na Gardaí freisin) an fórsa póilíneachta náisiúnta. Ciallaíonn an t-ainm ‘an Garda Síochána’ ‘gardaí na síochána’.

Tá an Garda Síochána freagrach as tabhairt faoi gach dualgas póilíneachta i Stát na hÉireann. Ina theannta sin, soláthraíonn siad seirbhísí slándála Stáit agus tugann siad faoin bhforfheidhmiú go léir ar dhlí coiriúil agus tráchta.

Tá go leor cumhachtaí ag na Gardaí, lena n-áirítear na cumhachtaí le thú a ghabháil má bhíonn amhras orthu go ndearna tú cion coiriúil. Anuas air sin, tá na cumhachtaí acu thú nó do mhaoin a chuardach. Ní bhíonn airm thine á n-iompar ag Gardaí a bhfuil éide á chaitheamh acu, de ghnáth.

Tá an tAire Dlí agus Cirt agus Comhionannais freagrúil don Oireachtas maidir le feidhmíocht an Gharda Síochána. Is í an phríomhreachtaíocht faoina bhfeidhmíonn sé Acht an Gharda Síochána, 2005.

Deimhnithe ón nGarda Síochána

Is gnách go dteastaíonn Deimhnithe ón nGarda Síochána sular féidir leat iarratas a dhéanamh ar víosa chun cuairt a thabhairt ar thíortha eile nó taisteal chucu. Tá eolas breise ar fáil faoi conas Deimhniú an Gharda Síochána a fháil anseo.

An eagraíocht agus an struchtúr

Tá thart ar 14,000 comhalta den Gharda Síochána ann.

Tá Coimisinéir an Gharda Síochána, a cheapann an Rialtas, freagrach as reáchtáil laethúil an fhórsa.

Cabhraíonn Leas-Choimisinéir agus Príomhoifigeach Riaracháin leis an gCoimisinéir. Tá roinnt Coimisinéirí Cúnta faoina gceannas ann atá freagrach as réigiúin thíreolaíocha, nó as portfóiliónna ríthábhachtacha, ar nós na Seirbhísí Tacaíochta Náisiúnta nó Tráchta.

Seo a leanas struchtúr céimeanna an Gharda Síochána faoi bhun an Choimisinéara Chúnta:

  • Ard-Cheannfort
  • Ceannfort
  • Cigire
  • Sáirsint
  • Garda
  • Garda Cúltaca

Réigiúin agus ceantair an Gharda Síochána

Tá Éire roinnte ina 4 réigiún an Gharda Síochána, a bhfuil Coimisinéir Cúnta réigiúnach ag gach ceann. Tá gach réigiún roinnte ina rannáin ar leith. Tá Ard-Cheannfort i gceannas ar gach rannán. Tá gach rannán roinnte ina cheantair, agus tá ceannfort i gceannas ar gach ceann díobh. Tá ceantair roinnte ina bhfocheantair, a mbíonn sáirsint freagrach as gach ceann díobh, de ghnáth. Ní bhíonn ach 1 stáisiún Gardaí i ngach focheantar, de ghnáth. Is éagsúil a bhíonn an líon Gardaí i stáisiún, idir 3 agus 100 Garda.

Is é an ceantar an bunaonad ceannais. Tugtar an tOifigeach Ceantair ar an gCeannfort chomh maith, agus tá roinnt feidhmeanna sonracha aige/aici maidir le ceisteanna ar nós ceadúnú beár agus deimhnithe d’airm thine a eisiúint.

Cúltaca an Gharda Síochána

Comhlacht neamhíoctha comhaltaí deonacha é Cúltaca an Gharda Síochána agus is féidir leis pearsanra breise a sholáthar, nuair is gá. Bronntar cumhachtaí áirithe Garda ar Ghardaí Cúltaca fad a bhíonn siad ar dualgas agus tugann siad faoina ndualgais phóilíneachta faoi mhaoirseacht, agus le tacaíocht ó, ghnáth-Ghardaí.

Is éard a bhaineann lena bpríomhról patróil áitiúla a dhéanamh agus tabhairt faoi thionscnaimh laghdaithe coireachta, atá dírithe ar limistéir ar leith ina bhfuil fadhbanna áitiúla.

Tá eolas ar Chúltaca an Gharda Síochána ar fáil ar láithreán gréasáin an Gharda Síochána.

Coir a thabhairt le fios

Más íospartach coire thú, ba cheart duit teagmháil a dhéanamh leis na Gardaí. Is í an uimhir ghutháin do na seirbhísí éigeandála 999 nó 112. I gcásanna nach bhfuil chomh práinneach céanna, ba cheart duit teagmháil a dhéanamh le do stáisiún Gardaí áitiúil. Tá eolas breise ar fáil ar choir a thabhairt le fios do na Gardaí inár gcáipéis ar coir a thabhairt le fios.

Tionscnamh atá i gceist le Coscairí Coireanna a oibríonn na Gardaí agus an pobal gnó. Féadfaidh tú faisnéis a thabhairt do na Gardaí faoi aon imscrúdú coiriúil agus leas á bhaint as an uimhir rúnda shaorghlao 1800 25 00 25. Bíonn bleachtairí sainoilte an Gharda Síochána ann mar fhoireann na huimhreach saorghlao rúnda seo.

Is féidir leat teacht ar eolas breise ar choir a thabhairt le fios ar láithreán gréasáin an Gharda Síochána.

Teacht ar eolas fút atá a choimeád ag na Gardaí

Faoi na hAchtanna um Chosaint Sonraí, tá an ceart agat go n-inseofar duit cibé acu an bhfuil nó nach bhfuil aon fhaisnéis á coimeád i gcomhad ag na Gardaí fút. Tá an ceart agat, chomh maith, cóip den fhaisnéis sin a fháil.

Má tá faisnéis a bhaineann leat i seilbh na nGardaí, áfach, agus más dócha go ndéanfaí dochar do chosc, do bhrath agus d’imscrúdú na coireachta nó do ghabháil nó d’ionchúiseamh ciontóirí má thugtar an fhaisnéis seo duit, ní thabharfar rochtain ar an bhfaisnéis seo duit.

Is féidir leat eolas breise a léamh faoi theacht ar thaifid an Gharda Síochána anseo.

Tá eolas ar ghrinnfhiosrúchán an Gharda Síochána ar fáil anseo.

Maoirseacht agus gearáin

Déanann Údarás Póilíneachta neamhspleách maoirseacht ar fheidhmíocht an Gharda Síochána. Faomhann siad ráiteas straitéise trí bliana agus cuireann siad comhairle ar fáil don Aire Dlí agus Cirt. Déanann siad maoirseacht ar a gCód Eitice don Gharda Síochána (pdf) a chomhlíonadh. Bunaíodh an tÚdarás Póilíneachta faoi Acht an Gharda Síochána (an tÚdarás Póilíneachta agus Forálacha Ilghnéitheacha), 2015 (pdf).

Mura bhfuil tú go hiomlán sásta leis an gcabhair a fuair tú ó chomhaltaí an Gharda Síochána nó má tá aon fhiosrú nó moladh agat, ba chóir duit teagmháil a dhéanamh le do stáisiún Gardaí áitiúil agus fios a chur ar an oifigeach i gceannas nó teagmháil a dhéanamh le hOifig Idirchaidrimh an Gharda Síochána d’Íospartaigh.

Is féidir leat gearán a dhéanamh freisin faoi chomhalta na nGardaí le hOmbudsman an Gharda Síochána. Déileálann Ombudsman an Gharda Síochána le gearáin ina ndéantar líomhaintí i leith cionta coiriúla agus iompar míchuí. Mar shampla, má bhíonn Garda ar meisce agus é/í ar dualgas.

Eolas breise

Chun teacht ar eolas breise faoi na Gardaí, ba cheart duit teagmháil a dhéanamh le:

Ceanncheathrú an Gharda Síochána

Oifig Preasa agus Caidrimh Phoiblí an Gharda

Páirc an Fhionnuisce
Baile Átha Cliath 8
Ireland

Teil: (01) 666 0000
Facs: (01) 666 2033

Más mian leat labhairt go díreach leis na Gardaí, déan teagmháil le do stáisiún Garda áitiúil.

Is féidir leat gearáin a dhéanamh faoi na Gardaí ag:

Coimisiún Ombudsman an Gharda Síochána

150 Sráid na Mainistreach Uacht
Dublin 1
Ireland

Lóghlao: 0818 600 800
Facs: (01) 814 7023
Láithreán Gréasáin: http://www.gardaombudsman.ie/
R-phost: info@gsoc.ie
Dáta an Leasaithe Deireanaigh: 16 Feabhra 2022