Ciontuithe spíonta

Réamhrá

Má tá do phianbhreith críochnaithe agat tar éis ciontú coiriúil, ba chóir thú a ghlacadh ar ais sa phobal. Ach i gcásanna áirithe, b’fhéidir go mbeadh ort do chiontuithe coiriúla a nochtadh, m.sh. agus iarratas á dhéanamh agat ar cheadúnais nó ar phoist áirithe.

Má tá ciontú coiriúil agat, b’fhéidir nach mbeidh tú in ann:

  • Dul isteach i ngairmeacha áirithe mar an dlí nó an leigheas
  • Ceadúnas a fháil amhail ceadúnas FSP (feithicil seirbhíse poiblí), ceadúnas tiomána nó ceadúnas airm tine
  • Clúdach árachais a fháil

D’fhéadfadh torthaí níos tromchúisí fós a theacht as muna nochtann tú an ciontú agus má thagann sé chun solais níos déanaí.

Mar sin féin, tá cásanna áirithe ann inar féidir cionta ar leith a bhaint den taifead, nó b’fhéidir nach gcaithfí á nochtadh tar éis tréimhse ama. Faoi réir an Achta um Cheartas Coiriúil (Cionta Caite agus Nochtadh Áirithe) 2016, déantar raon mionchionta a ídiú tar éis 7 mbliain. Ciallaíonn a leithéid nach gcaithfidh aosach a chiontaítear i gcion atá clúdaithe ag an Acht an ciontú a nochtadh tar éis 7 mbliain, ach amháin i gcúinsí áirithe.

Ciontuithe stairiúla ar ghnéas comhthoiliúil idir fir

Tá sé beartaithe ag an Rialtas scéim reachtúil a thabhairt isteach inar féidir le fir a ciontaíodh roimhe seo as gabháil do ghníomhaíocht ghnéasach chomhthoiliúil le fir eile iarratas a dhéanamh chun neamhaird a dhéanamh den chiontú.

Déanfar an leathanach seo a nuashonrú de réir mar a bheidh tuilleadh faisnéise ar fáil.

Is féidir leat tuarascáil deiridh agus moltaí an ghrúpa oibre (pdf) a léamh.

Cionta na gciontuithe ídithe

Ídítear na ciontuithe seo a leanas tar éis 7 mbliain má chomhlíon tú an phianbhreith nó an t-ordú a gearradh:

  • Gach ciontú sa Chúirt Dúiche as cionta tiomána seachas ciontaithe as an tiomáint chontúirteach (ach teoranta d’aon chiontú amháin)
  • Gach ciontú sa Chúirt Dúiche as mionchionta an oird phoiblí
  • Ciontú amháin (seachas cion tiomána nó oird phoiblí) sa Chúirt Dúiche as a dtáinig téarma príosúin 12 mhí nó níos gairide (nó fíneáil)

Ní bhaineann an tAcht le haon chiontú i gcion gnéis nó i gcion a chuireadh faoi thriail sa Phríomh-Chúirt Choiriúil. Ní féidir lena leithéid cionta seo éirí ina gciontuithe ídithe.

Nochtadh na gciontuithe ídithe

De ghnáth, ní gá duit ciontú ídithe a nochtadh agus tú ag cur faisnéise ar fáil i leith ciontuithe ón am atá thart.

Ní mór duit gach ciontú ídithe a nochtadh sna cásanna seo a leanas:

  • In agallamh Garda tar éis duit a ghabháil i dtaca le himscrúdú ar chion éigin
  • Má tá iarratas á dhéanamh agat ar theacht isteach sa Stát, nó ar fhanacht sa Stát
  • Agus iarratas á dhéanamh agat ar shaoránacht a hnÉireann
  • Maidir le hiarratas a dhéanamh nó le linn imscrúdaithe faoi Chuid 3 den Acht um Athchóiriú an Bhainc Ceannais 2010
  • In imeachtaí cúirte faoi na cúinsí atá leagtha amach in Alt 7 den Acht
  • Ar aon mholadh nó ar aon foirm árachais, má ciontaíodh thú sa chalaois, sa mhealladh nó sa mhímhacántacht agus éileamh á dhéanamh agat
  • Agus iarratas a dhéanamh agat ar chineálacha ceadúnas ar leith, m.sh. ceadúnas feithiclí seirbhíse poiblí, ceadúnas slándála príobháideacha, ceadúnas tacsaí agus ceadúnas airm tine

Ní féidir úsáid a bhaint as an reachtaíocht um chiontuithe ídithe na hÉireann sa chás ina bhfuil ort faisnéis faoi do chiontuithe coiriúla a nochtadh do stát eile. Beidh tú faoi réir dhlíthe na tíre sin agus b’fhéidir go mbeadh ort a leithéid ciontaithe a nochtadh.

Fostaíocht

De ghnáth, ní gá duit ciontú ídithe a nochtadh agus post á lorg agat. Mar sin féin, caithfidh tú aon chiontuithe ídithe a nochtadh má tá iarratas á dhéanamh agat ar obair do chomhlachtaí áirithe, m.sh.:

  • An Garda Síochána
  • An tSeirbhís Chúirteanna
  • Ranna ar leith an Rialtais

Tá liosta na gcomhlachtaí nach mór duit ciontuithe ídithe a nochtadh dóibh leagtha amach i Schedule 2 of the Act.

Níl feidhm ag réimeas na neamhnochta faoin Acht um Cheartas Coiriúil (Cionta Caite agus Nochtadh Áirithe) 2016 maidir le haon fhostaíocht a baineann le leanaí nó le daoine fásta ar lagchuidiú. Mar sin féin, ní mór d’iarratasóirí ar na róil seo a bheith faoi ghrinnfhiosrúchán an Gharda Síochána agus tá a réimeas féin na neamhnochta acu.

Rochtain ar thaifid choiriúla atá i seilbh an Gharda Síochána

Má iarrann tú cóip de do thaifead coiriúil ón nGarda Síochána, cuirfear an taifead ar fáil i 2 chuid, agus cuirfear na ciontuithe caite (más ann) ar fáil leo féin agus ní mar chuid de na ciontuithe eile. Ciallaíonn a leithéid go mbeidh tú in ann taifead glan a chur ar fáil má tá do chuid ciontuithe ídithe.

Dáta an Leasaithe Deireanaigh: 20 Meán Fómhair 2023