Conarthaí ar théarmaí seasta nó sainchuspóra

Is oibrí téarma sheasta thú má chuirtear deireadh le do chonradh cibé acu:

• Ar dháta sonraithe
• Nuair a chríochnaítear tasc ar leith
• Nuair a tharlaíonn imeacht ar leith

Samplaí d’oibrithe téarma sheasta iad:

• Oibrí miondíola a fostaíodh ar feadh 3 mhí i rith an tséasúir is gnóthaí
• Speisialtóir a fostaíodh d’fhad tionscadail
• Oibrí a fostaíodh chun oibriú fad a bhíonn oibrí eile ar saoire mháithreachais

Ní oibrí téarma sheasta thú sna cásanna seo a leanas:

• Is oibrí gníomhaireachta sealadach thú (nuair a éascaíonn gníomhaireacht do shocrúchán sealadach in eagraíocht ach níl conradh fostaíochta agat leis an ngníomhaireacht. Is féidir le hoibrithe téarma sheasta a bheith i gceist le hoibrithe gníomhaireachta atá fostaithe go díreach ag gníomhaireacht fostaíochta.
• Is printíseach nó oiliúnaí thú
• Oibríonn tú i scéim fostaíochta a chistítear go poiblí, mar shampla, Fostaíocht Pobail

Is gnách go mbíonn na cearta céanna ag daoine a fhostaítear ar conarthaí téarma sheasta a bhíonn ag fostaithe eile. Tá roinnt cosaintí breise dlíthiúla ann d’oibrithe freisin a bhfuil conarthaí téarma sheasta acu.

Más oibrí téarma sheasta thú:

• Ní féidir le d’fhostóir caitheamh leat ar bhealach nach bhfuil chomh fabhrach céanna leis an mbealach a chaitear le do chomhghleacaithe buana. I bhfriotal eile, caithfear caitheamh leat ar a laghad a fheabhas a chaitear le fostaithe buana inchomparáide.
• Caithfidh gur féidir le d’fhostóir údar oibiachtúil a thabhairt má chaitear leat ar aon bhealach éagsúil.
• Caithfidh d’fhostóir a cheadú duit páirt a ghlacadh i scéim pinsin (seachas nuair is ionann do ghnáthuaireanta agus níos lú ná 20% de ghnáthuaireanta fostaí buan inchomparáide).
• Caithfidh d’fhostóir cabhrú leat feabhas a chur ar do scileanna, forbairt gairme agus do shoghluaisteacht poist (sa chás gur féidir).
• Caithfidh d’fhostóir aon fholúntais do phoist bhuana a chur in iúl duit (is féidir seo a dhéanamh trí fhógra ginearálta).

Cosaint in aghaidh gan caitheamh leat ar bhealach nach bhfuil chomh fabhrach céanna

Ní féidir le fostóirí caitheamh le hoibrithe téarma sheasta ar bhealach nach bhfuil chomh fabhrach céanna leis an mbealach a chaitear le fostaí buan díreach mar gheall go n-oibríonn siad ar conradh téarma sheasta, murach go bhfuil údar oibiachtúil leis na cúiseanna a bhíonn leis.

Forais oibiachtúla

Ní féidir le fostóirí caitheamh níos mífhabhraí leat ach má bhíonn forais oibiachtúla acu. Ciallaíonn seo go bhfuil an difríocht i gcaitheamh cuí agus riachtanach ar mhaithe le cuspóir gnó dlisteanach a bhaint amach.

Sampla d'fhorais oibiachtúla a d’fhéadfadh a bheith i gceist lena dhiúltú gluaisteán cuideachta a sholáthar duit, fiú cé go dtugtar ceann d'oibrí buan inchomparáide. D’fhéadfaí a mhaíomh go bhfuil seo dlisteanach mar gheall ar an gcostas díréireach a bhíonn ar d’fhostóir a íoc as an ngluaisteán a sholáthar duit nuair a oibríonn tú ar conradh téarma sheasta.

Cé atá ina gcomhghleacaí buan inchomparáide?

Oibríonn comhghleacaí buan inchomparáide don fhostóir céanna leat, agus:

• Déanann siad an obair chéanna a dhéanann tú, faoi na dálaí céanna nó faoi dhálaí atá cosúil leo
• Is féidir do phost agus a bpost a aistriú maidir leis an obair a dhéantar, mar shampla, is féidir libh a chéile a ionadú nó post an fhostaí eile a dhéanamh nuair a bhíonn siad as láthair)
• Déanann siad an obair chéanna nó obair atá cosúil leis an obair a dhéanann tú, agus is beag difríocht atá idir bhur n-obair agus bhur ndálaí oibre.
• Déanann siad obair atá ar an luach céanna, nó ar luach níos lú, i gcomparáid leat

Leagtar amach na cearta seo san Acht um Chosaint Fostaithe (Obair Pháirtaimseartha), 2003.

Ráiteas scríofa ar dháta deiridh

Caithfidh d’fhostóir fógra scríofa a thabhairt duit maidir le dáta éagtha do chonartha. Caithfidh tú seo a fháil a luaithe agus is féidir.

Leagtar seo amach sna hAchtanna um Théarmaí Fostaíochta (Faisnéis), 1994-2014.

Promhadh agus conarthaí téarma sheasta

Má tá tréimhse phromhaidh ag do chonradh téarma sheasta, caithfidh fad na tréimhse promhaidh a bheith comhréireach d’fhad ionchasach an chonartha agus do chineál na hoibre.

Ní féidir leat bheith faoi réir tréimhse phromhaidh nua má dhéantar do chonradh téarma sheasta a athnuachan.

Leagtar na rialacha seo amach i Rialacháin an Aontais Eorpaigh (Dálaí Oibre Trédhearcacha agus Intuartha), 2022, a ndearnadh dlí de an 16 Nollaig 2022.

Saoire mháithreachais agus conarthaí téarma sheasta

Tá oibrithe téarma sheasta i dteideal saoire mháithreachais iomlán. Má thagann deireadh le do chonradh téarma sheasta roimh an lá deireanach saoire mháithreachais, áfach, cuirtear an lá deireanach de do chonradh san áireamh mar an lá deireanach de shaoire mháithreachais.

Ciallaíonn seo, má thagann deireadh leis an gconradh téarma sheasta i rith do shaoire mháithreachais, tagann deireadh le do chonradh fostaíochta ar an dáta sin. Ní dhéanann seo difear do do theidlíocht do na 26 seachtain iomlán de Shochar Máithreachais.

Má bheartaíonn d’fhostóir do chonradh téarma sheasta a athnuachan, caithfidh tú ráiteas scríofa a fháil faoi dháta na hathnuachana. Ba cheart go leagfaí amach sa ráiteas scríofa na forais oibiachtúla atá leis an athnuachan agus na cúiseanna atá le gan conradh neamhiata a thairiscint.

Conarthaí téarma sheasta i ndiaidh a chéile

Ní féidir thú a fhostú ar shraith conarthaí téarma sheasta ar feadh tréimhse éiginnte.

Ní féidir thú a choimeád ar conarthaí téarma sheasta i ndiaidh a chéile ar feadh breis agus 4 bliana. Ní áirítear leis seo conradh téarma sheasta aonair. Mar shampla, is féidir leat conarthaí téarma sheasta 5 bliana a fháil ach ní féidir leat 5 chonradh téarma sheasta bliana a fháil.

Más mian le d’fhostóir go leanfaidh tú ag tabhairt faoin bpost, caithfidh siad thú a fhostú faoi chonradh neamhiata (tugtar conradh tréimhse éiginnte air seo – féach ‘Réamhrá).

Eisceachtaí

Is í an t-aon eisceacht atá leis seo ná nuair a bhíonn forais oibiachtúla ag d’fhostóir a thugann údar le do chonradh téarma sheasta a athnuachan. Caithfidh gur féidir le d’fhostóir a thaispeáint go bhfuil an athnuachan cuí agus riachtanach le cuspóir gnó dlisteanach a bhaint amach.

Mí-úsáid a bhaint as conarthaí téarma sheasta i ndiaidh a chéile

Tá foráil sna hAchtanna um Dhífhostú Éagórach atá dírithe ar chinnte a dhéanamh de nach n-úsáidtear conarthaí sealadacha i ndiaidh a chéile chun nach mbeadh cosaint na reachtaíochta um dhífhostú éagórach ag an bhfostaí.

Áirítear leis na cúiseanna atá le deireadh a chur le conradh téarma sheasta:

• Tagann dáta sonraithe aníos
• Críochnaíodh tasc sonraithe
• Tharla imeacht sonraithe

Mura ndéantar conradh téarma sheasta a athnuachan, caitear leis mar dhífhostú. Bíonn an méid seo a leanas agat ag deireadh an chonartha:

• Cearta faoin reachtaíocht um dhífhostú éagórach (tá eisceachtaí ann – féach thíos)
• Cearta i leith íocaíocht iomarcaíochta (ach amháin má d’oibrigh tú go leanúnach ar feadh ar a laghad 104 seachtain faoi chonradh téarma sheasta nó cuspóra shonraithe)

Ní mheastar go bhfuil dífhostú ag deireadh conartha éagórach

Is féidir a mheas go bhfuil dífhostú ag deireadh conartha nó cuspóra shonraithe éagórach faoi na hAchtanna um Dhífhostú Éagórach. Is féidir leis an bhfostóir é seo a chosc, áfach, trí na 3 choinníollach seo a leanas a shásamh:

• Caithfidh an conradh a bheith i scríbhinn agus caithfear fad sonrach an chonartha téarma sheasta nó, i gcás conradh cuspóra shonraithe, cuspóir an chonartha, a leagan amach
• Caithfidh an conradh a bheith sínithe ag an bhfostóir agus an fostaí.
• Caithfidh clásal ar leith a bheith sa chonradh ina luaitear nach ndéanfaidh éag an chonartha faoi dhliteanas éilimh é faoi na hAchtanna um Dhífhostú Éagórach.

Mura sásaítear na coinníollacha seo, b’fhéidir go mbeidh tú in ann éileamh a dhéanamh ar dhífhostú éagórach in ainneoin gur fostaíodh thú faoi chonradh téarma sheasta nó cuspóra shonraithe.

Ní féidir le d’fhostóir pionós a ghearradh ort sna cásanna seo a leanas:

• Chuir tú do cheart i bhfeidhm nach gcaitear leat níos mífhabhraí ná mar a chaitear le do chomhghleacaí buan inchomparáide
• Chuir tú in aghaidh gnímh atá neamhdhleathach faoin Acht um Chosaint Fostaithe (Obair Théarma Shocraithe), 2001
• Thug tú fianaise in aon imeachtaí faoin Acht um Chosaint Fostaithe (Obair Théarma Shocraithe) nó thug tú fógra go mbeartaíonn tú fianaise a thabhairt

Meastar gur ghearr d’fhostóir pionós ort sna cásanna seo a leanas:

• Dífhostaíodh thú, dífhostú san áireamh lena sheachaint go measfar gur conradh téarma sheasta conradh neamhiata.
• Déanann siad athrú mífhabhrach ar do choinníollacha fostaíochta
• Caitheann siad leat go héagórach, roghnaítear d’iomarcaíocht thú
• Téann siad i mbun aon ghnímh eile a dhéanann dochar do d’fhostaíocht

Is féidir leat gearán a dhéanamh leis an gCoimisiún um Chaidreamh san Áit Oibre faoi shárú ar do chearta faoin Acht um Chosaint Fostaithe (Obair Théarma Shocraithe), 2003 nó i ngeall ar dhífhostú éagórach. Ba cheart duit an fhoirm ghearáin ar líne a úsáid.

Caithfidh tú an gearán a dhéanamh laistigh de 6 mhí i ndiaidh gur tharla an díospóid. Is féidir síneadh ama 6 mhí eile a chur leis an teorainn ama ach amháin má tá cúis réasúnta leis a chuir cosc ort do ghearán a dhéanamh laistigh den ghnáth-thréimhse ama.

Chun teacht ar eolas breise, is féidir leat an bhileog mhínitheach ar an Acht um Chosaint Fostaithe (Obair Théarma Shocraithe), 2003 a léamh. Chomh maith leis sin, is féidir leat teagmháil a dhéanamh le Seirbhís Faisnéise agus Chustaiméirí an Choimisiúin um Chaidreamh san Áit Oibre.

SharedAddress for National Employment Rights Authority: ID ab4e9891b61