Comhaontuithe idirscartha

Réamhrá

Más féidir le lánúin phósta nó le páirtnéirí sibhialta comhaontú a dhéanamh leis na téarmaí ar a mairfidh siad uathu féin, is féidir leo iontráil i gcomhaontú idirscartha. Is éard is comhaontú idirscartha ann, go bunúsach, ná comhaontú. Ní mór don bheirt pháirtithe toiliú a thabhairt do théarmaí an chomhaontaithe.

Bíonn an comhaontú ina chonradh atá ina cheanglas dlíthiúil ina leagtar amach cearta agus dualgais gach páirtí i leith an pháirtí eile. Baintear amach téarmaí an chomhaontaithe, de ghnáth, trí idirghabháil nó idirbheartaíocht le haturnaetha. Más féidir comhaontú a bhaint amach tapa a dhóthain idir na páirtithe agus má chuirtear comhaontú idirscartha i dtoll a chéile, bíonn costas níos saoire air seo agus baineann níos lú struis leis ná mar a bhíonn i gceist nuair a ghlactar cás cúirte. Déanann go leor lánúineacha a n-idirscaradh foirmeálta ar an mbealach seo.

Idirghabháil

Ní hionann idirghabháil agus comhairleoireacht pósta. Ní hé cuspóir na hidirghabhála cabhrú le lánúin athmhuintearas a dhéanamh le chéile. Is é an cuspóirí atá aici chun cabhrú le lánúineacha a rinne an cinneadh chun idirscaradh óna chéile chun aon díospóidí a réiteach a d’fhéadfadh bheith acu i dtaca le saincheisteanna lárnacha, ar nós coimeád leanaí agus rochtana ar leanaí agus cearta cothabhála agus réadmhaoine. Bíonn an t-idirghabhálaí neodrach agus spreagann sé/sí an lánúin idirscartha chun comhoibriú lena chéile chun socruithe a dheimhniú atá inghlactha dóibh beirt agus a gcloífidh siad leo. Féadfaidh aon lánúin idirscartha idirghabháil a fháil, má bhíonn siad pósta nó a mhalairt. Áirítear lánúineacha comhghnéis leis seo.

Is gnách go nglacann idirghabháil a mhéid le sé nó seacht seisiún, ach braitheann seo ar chastacht an cháis. Má bhaintear comhaontú amach, cuirfidh an t-idirghabhálaí téarmaí an chomhaontaithe i dtoll a chéile. Moltar go lorgaíonn daoine comhairle neamhspleách dlí sula síníonn siad an comhaontú.

Bíonn idirghabháil faoi rún agus ní cheadaítear aon chumarsáid a dhéanamh le hidirghabhálaí mura mbaintear comhaontú amach agus má leanann imeachtaí cúirte ina dhiaidh sin.

Moltar do lánúineacha a roghnaíonn dul i mbun idirghabhála a chinntiú go bhfaigheann siad comhairle dlí agus airgeadais sula bhfreastalaíonn siad ar idirghabháil ionas gur fios dóibh a gcearta agus gur féidir leo cinntí feasacha a dhéanamh.

Idirghabháil trí aturnaetha

Sa chás go ndéantar idirghabháil trí aturnaetha, ní mór go mbeidh ag gach páirtí a n-aturnae féin lena chinntiú go bhfaigheann siad comhairle neamhspleách dlí.

Cleachtas comhoibritheach

Is bealach atá i gcleachtas comhoibritheach chun ábhair dhlí teaghlaigh a réiteach, lena n-áirítear idirscaradh agus colscaradh. Oibríonn tú féin agus do chéile/pháirtnéir le dlíodóirí comhoibritheacha. Síníonn gach aon duine comhaontú a dhícháilíonn do dhlíodóirí comhoibritheacha ó ionadaíocht a dhéanamh duit sa chúirt má chliseann ar an bpróiseas. Ní féidir le ceachtar dlíodóir gníomhú i do leith in aon imeachtaí cúirte a chonspóidtear.

Trí chruinnithe duine ar dhuine, déanfaidh tú féin agus do chéile/pháirtnéir plé agus réiteach ar shaincheisteanna ar nós coimeád leanaí agus rochtana ar leanaí mar aon le cearta cothabhála agus réadmhaoine. Braitheann an próiseas ar an mbeirt pháirtithe agus go ndéanann siad nochtadh iomlán agus fírinneach dá gcuid sócmhainní uile ionas gur féidir leis na hidirbheartaíochtaí bheith oscailte agus iontaofa.

Má éiríonn leis an bpróiseas, beidh comhaontú agat le do chéile/pháirtnéir as a mbeidh sibh beirt freagrach.

Níl oiliúint curtha ar gach dlíodóir i ndlí comhoibritheach, agus is dóchúil go mbeidh sé níos deacra tabhairt faoin bpróiseas murar cuireadh an oiliúint sin ar dhuine de na dlíodóirí.

Gníomhas Idirscartha

Is minic a thugtar Gníomhas Idirscartha ar an gcáipéis féin a chuirtear i dtoll a chéile agus a shíníonn an bheirt pháirtithe, nuair a bhaineann siad comhaontú amach, agus is conradh scríofa atá ina cheanglas dlíthiúil é. Seo a leanas na príomh-shaincheisteanna lena ndéileáiltear i gcomhaontú idirscartha:

•Comhaontú go gcónóidh an bheirt pháirtithe amach óna chéile

•Socruithe comhaontaithe i dtaca le coimeád agus rochtain ar leanaí

•Cónaí agus úinéireacht maidir le teach an teaghlaigh/an teach comhroinnte agus aon réadmhaoin eile

•Cothabháil agus aon íocaíochtaí cnapshuime

•Slánaíocht ó fhiachais an chéile/pháirtnéara shibhialta eile

•Cánachas

•Cearta comharbais.

Féadtar riail chúirte a dhéanamh den Ghníomhas Idirscartha, ach iarratas a dhéanamh ar an gcúirt. Cinntíonn seo gur féidir na téarmaí go léir lenar comhaontaíodh a fhorfheidhmiú go dlíthiúil nuair a bhíonn siad cumhdaithe ag an reachtaíocht chuí. Tá fáil ar eolas ar riail chúirte a dhéanamh de chomhaontú idirscartha ar láithreán gréasáin na Seirbhíse Cúirteanna.

Idirscaradh a aisiompú Má dhéanann tú féin agus d’iarpháirtnéir an cinneadh caidreamh a bhunú lena chéile arís, is féidir leat iarratas a dhéanamh leis an gcúirt go gcuirfear do ghníomhas idirscartha ar ceal. Beidh ort a shásamh don chúirt go bhfuil athmhuintearas déanta agaibh mar lánúin agus go mbeartaíonn sibh tús a chur arís le comhchónaí lena chéile mar fhear céile agus mar bhean chéile.

Rátaí

Tá an tSeirbhís Idirghabhála Teaghlaigh mar chuid den Bhord um Chúnamh Dlíthiúil agus tá sé saor in aisce. Mar mhalairt air sin, féadfaidh tú a roghnú chun idirghabhálaí príobháideacha a íoc. Gearrann idirghabhálaithe príobháideacha táillí ar bhealaí éagsúla (ráta sa lá/san uair/bunráta). Is féidir le hInstitiúid Idirghabhálaithe na hÉireann liosta d’idirghabhálaithe príobháideacha creidiúnaithe a sholáthar duit.

Má tá tú incháilithe do chúnamh agus comhairle dlí a fháil ón mBord um Chúnamh Dlíthiúil, beidh ort ranníocaíocht a íoc i dtreo na gcostas. Féadfaidh an Bord um Chúnamh Dlíthiúil dlíodóir a sholáthar duit ar ar cuireadh oiliúint i gcleachtas comhoibritheach. Gearrann cleachtóirí comhoibritheacha príobháideacha ráta san uair ar féidir leat comhaontú a dhéanamh air roimh ré.

Má roghnaíonn tú chun aturnae príobháideach a úsáid, ba cheart duit a bheith feasach nach ann d’aon ráta seasta muirear le haghaidh táillí dlí. Moltar duit roinnt luachana a fháil sula ndéanann tú cinneadh faoi ghnóthas dlí.

Conas iarratas a dhéanamh

Lena fhiosrú an bhfuil tú incháilithe do chúnamh dlí, is féidir leat teagmháil a dhéanamh leis an ionad dlí is gaire duit. Déanfaidh foireann an ionaid dlí measúnú ar do mhaoin agus comhairle a chur ort faoi theidlíocht airgeadais. Is féidir leat a sheiceáil freisin cibé acu an mbeifeá nó nach mbeifeá incháilithe i dtaobh cúrsaí airgeadais de ar líne.

Más mian leat seirbhísí aturnaetha a fhostú go príobháideach, cuireann Dlí-Chumann na hÉireann liosta d’aturnaetha cláraithe ar fud na tíre ar fáil.

Déan teagmháil leis an tSeirbhís Idirghabhála Teaghlaigh chun teacht ar eolas breise faoin seirbhís agus ar liosta dá hionaid ar fud na tíre. Tá sonraí teagmhála aturnaetha idirghabhála dlí teaghlaigh ar fáil ag lawsociety.ie agus ar láithreán gréasáin Institiúid Idirghabhálaithe na hÉireann, mii.ie.

Déanann Cumann Gairmithe Comhoibritheach na hÉireann an úsáid a bhaintear as dlí comhoibritheach a chur chun cinn. Tiocfaidh tú ar eolas breise agus ar liostaí cleachtóirí ar a láithreán gréasáin.

Eagraíocht neamhspleách dheonach iad Ionaid Comhairle Dlí Saor in Aisce (ICDSAanna) a oibríonn líonra de chlinicí comhairle dlí ar fud na tíre. Tá na clinicí seo faoi rún, saor in aisce agus ar oscailt do chách. Déan teagmháil leis an Ionad um Fhaisnéis do Shaoránaigh is gaire duit chun teacht ar fhaisnéis ar sheirbhísí ICDSA i do cheantar. Cuireann ICDS líne eolais agus atreoraithe ar fáil freisin i rith uaireanta oifige chun teacht ar eolas bunúsach faoin dlí.

Eolas breise

An Bord um Chúnamh Dlíthiúil

Sráid an Chalaidh
Cathair Saidhbhín
Ciarraí
V23 RD36
Éire

Teil: 066 947 1000
Lóghlao: 0818 615 200
Láithreán Gréasáin: http://www.legalaidboard.ie

Ionad Comhairle Dlí Saor in Aisce

85/86 Sráid Dorset Uachtarach
Dublin 1
D01 P9Y3
Eire

Teil: +353 (0)1 906 1010
Láithreán Gréasáin: http://www.flac.ie
Téigh i dteagmháil linn: https://www.flac.ie/contact/
Dáta an Leasaithe Deireanaigh: 21 Deireadh Fómhair 2021