Páirtnéireacht shibhialta agus lánúineacha comhghnéis
Eolas
Tugadh isteach scéim chlárúcháin páirtnéireachta sibhialta reachtúla do lánúineacha chomhghnéis in Eanáir 2011 faoin Acht um Páirtnéireacht Shibhialta agus Cearta agus Oibleagáidí Áirithe de chuid Comhchónaitheoirí, 2010. Leagtar amach san Acht na cearta agus na hoibleagáidí atá ag páirtnéirí sibhialta dá chéile. Is ionann atá iad seo, den chuid is mó, agus na cearta agus na hoibleagáidí atá ag lánúineacha pósta dá chéile. Níor athraíonn an tAcht an dlí ar shaincheisteanna i ndáil le leanaí, mar shampla, caomhnóireacht, uchtú, cúram, rochtain ná cothabháil.
Caitear le páirtnéirí sibhialta ar an mbealach céanna le céilí faoi chóid chánach agus leasa shóisialaigh. Rinneadh athruithe riachtanacha ar na cóid leasa shóisialaigh tríd an Acht Leasa Shóisialaigh agus Pinsean, 2010. Rinneadh athruithe cánachas tríd an Acht Airgeadais (Uimh. 3), 2011. Tá sonraí ag na Coimisinéirí Ioncaim faoi conas a dhéileálfar ó thaobh cánach le lánúineacha pósta agus páirtithe sibhialta ar a láithreán gréasáin.
Tá orduithe déanta ag an Aire Dlí agus Cirt agus Comhionannais ina n-aithnítear páirtnéireachtaí sibhialta mar aicmí de chaidreamh dlíthiúil a chláraítear i dtíortha eile agus a chomhlíonann critéir ar leith.
An tAcht um Pósadh, 2015
I ndiaidh gur cuireadh tús leis an Acht um Pósadh, 2015 ar 16 Samhain 2015 ní féidir leat páirtnéireacht shibhialta a chlárú. Féadfaidh lánúineacha atá i bpáirtnéireacht shibhialta cheana féin iarratas a dhéanamh chun pósadh nó fanacht mar atá siad. Má phósann siad, déantar a bpáirtnéireacht shibhialta a scaoileadh go huathoibríoch.
Ní aithnítear páirtnéireachtaí a chláraítear thar lear ón 16 Samhain 2015 ar aghaidh mar pháirtnéireachtaí sibhialta in Éirinn.
Féadfaidh tú teacht ar bhreis faisnéise ar láithreán gréasáin na Roinne Dlí agus Cirt agus Comhionannais.
Clár de pháirtnéireachtaí sibhialta
Faoin scéim, is féidir le lánúineacha comhghnéis a gcaidreamh a chlárú mar pháirtnéireacht shibhialta. Tá ar an Ard-Chláraitheoir clár de pháirtnéireachtaí sibhialta, clár d’fhoraitheanta scaoilte páirtnéireachtaí sibhialta agus clár de neamhniú páirtnéireachtaí sibhialta a choinneáil. Bhí na rialacha agus próisis chláraithe, den chuid ba mhó, mar an gcéanna leo siúd chun phósadh sibhialta, neamhniú pósta agus colscaradh a chlárú.
Tá fáthanna éagsúla ann nach gceadófaí duit bheith i do pháirtnéir sibhialta – i dtaobh an dlí de, tugtar constaicí orthu seo. Ba iad na príomhchonstaicí ná aois, caidreamh gaol fola agus pósadh nó páirtnéireacht shibhialta bhailí a bheith ann cheana féin.
B’ionann na gnásanna, den chuid ba mhó, agus na gnásanna a bhí i gceist le haghaidh pósta. I measc rudaí eile, chiallaigh seo go raibh ort fógra trí mhí a thabhairt go raibh sé ar intinn agat páirtnéireacht shibhialta a iontráil. Bhí searmanas páirtnéireachta sibhialta le bheith ar siúl ag ionad faofa. D’fhonn foraithne scaoilte a dheonú, ní mór do pháirtithe sibhialta a bheith ina gcónaí óna gcéile ar feadh 2 as 3 bliana.
Deireadh a chur le páirtnéireacht shibhialta
Is féidir leis na cúirteanna foraithne neamhnithe ar pháirtnéireacht shibhialta a dheonú ar an mbealach nach mór céanna a dheonaítear foraitheanta neamhnithe ar phósadh. Ina theannta sin, tá na cúirteanna in ann páirtnéireachtaí sibhialta a dhíscaoileadh ar bhealach cosúil le deonú colscartha. Tá na rialacha a rialaíonn páirtnéireachtaí sibhialta a scaoileadh difriúil, áfach.
Féadfar orduithe ar nós orduithe cosanta, orduithe cothabhála agus orduithe coigeartaithe pinsin a dhéanamh i gcaitheamh imeachtaí cúirte chun páirtnéireachtaí sibhialta a scaoileadh ar an mbealach céanna gur féidir a leithéid d’orduithe a dhéanamh in imeachtaí idirscartha bhreithiúnaigh agus colscartha.
Murab ionann agus imeachtaí colscartha, ní chaithfidh comhairleoirí dlí na bpáirtnéirí sibhialta féidearthacht athmhuintearais, idirghabhála nó roghanna eile ar scaoileadh a phlé. Féadfaidh an chúirt imeachtaí a chur ar atráth, áfach, chun a leithéid de roghanna a éascú.