An Straitéis Náisiúnta Leanaí

Cumhdaítear saincheisteanna beartais sa Chreat Beartais Náisiúnta do Leanaí agus Daoine Óga, cosúil le:

•Cúram agus oideachas na luath-óige

•Ceartas i leith an aosa óig

•Leas agus cosaint leanaí

•Rannpháirtíocht leanaí agus daoine óga i gcinnteoireacht

•Taighde ar leanaí agus daoine óga

•Obair don ógra

Tá an Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Imeasctha agus Óige freagrach as beartas náisiúnta do leanaí agus daoine óga.

Tugadh ‘Torthaí Níos Fearr, Todhchaí Níos Gile 2014-2020’ (pdf) ar an mbeartais náisiúnta is déanaí do leanaí agus daoine óga. Tugadh cuntas ann ar shraith spriocanna do leanaí agus daoine óga ón tráth a rugadh iad go dtí go mbaineann siad 24 bliain d’aois amach, an méid seo a leanas ina measc:

•Bheith gníomhach agus sláintiúil, agus folláine dhearfach mheabhrach agus fhisiciúil a bheith acu

•A lánchumas a bhaint amach i ngach limistéar den fhoghlaim agus den fhorbairt

•Bheith sábháilte agus á gcosaint ó dhíobháil

•Slándáil agus deis gheilleagrach a bheith acu

•Bheith nasctha, go léirítear meas orthu agus go gcuireann siad lena ndomhan

Dhírigh gach roinn Rialtais, gníomhaireachtaí, seirbhísí reachtúla agus na hearnálacha deonacha agus pobail ar oibriú i dtreo na spriocanna seo.

Ba é ‘Torthaí Níos Fearr, Todhchaí Níos Gile’ an chéad chreat beartais náisiúnta do leanaí agus daoine óga in Éirinn.

Mar gheall ar COVID-19, cuireadh moill ar bheartas náisiúnta nua a thiocfaidh in ionad ‘Torthaí Níos Fearr, Todhchaí Níos Gile’ go dtí 2022.

Leagadh amach sa Straitéis Náisiúnta um Thaighde agus Sonraí ar Shaol Leanaí 2011-2016 (pdf) plean maidir le taighde agus sonraí ar shaol leanaí in Éirinn i gcaitheamh na tréimhse 2011-2016 agus ina dhiaidh sin.

Aithníodh sa straitéis an tábhacht a bhaineann le heolas maith chun cabhrú linn a thuiscint conas atá leanaí agus daoine óga ag forbairt, anuas ar conas a imríonn beartais agus seirbhísí tionchar ar a saol.

Forbraíodh an Straitéis Náisiúnta um Rannpháirtíocht Leanaí agus Daoine Óga i gCinnteoireacht (2015-2020) (pdf) mar chuid den Chreat Beartais Náisiúnta do Leanaí agus Daoine Óga.

Sainaithníodh sa straitéis cuspóirí inghníomhaithe, an méid seo a leanas ina measc:

•Beidh glór ag leanaí agus daoine óga i gcinntí a dhéantar ina bpobail áitiúla

•Beidh glór ag leanaí agus daoine óga i gcinnteoireacht sa luathoideachas, i scoileanna agus sna córais oideachais fhoirmiúla agus neamhfhoirmiúla níos fairsinge.

•Beidh glór ag leanaí agus daoine óga i gcinntí a dhéantar a dhéanann difear dá sláinte agus folláine, ar na seirbhísí sláinte agus sóisialta a chuirtear ar fáil dóibh san áireamh

•Beidh glór ag leanaí agus daoine óga sna Cúirteanna agus sa chóras dlí

•Ceannaireacht éifeachtach a chur chun cinn chun tacú le rannpháirtíocht leanaí agus daoine óga agus é a chur chun cinn

•Oideachas agus oiliúint a fhorbairt do ghairmithe a oibríonn le agus thar ceann leanaí agus daoine óga

•Rannpháirtíocht leanaí agus daoine óga a phríomhshruthú nuair a bhíonn beartas, reachtaíocht agus taighde á bhforbairt

Cuireann an Straitéis Óige Náisiúnta 2015-2020 (pdf) leis an gCreat Beartais Náisiúnta ‘Torthaí Níos Fearr, Todhchaí Níos Gile’.

Leagtar amach sa straitéis aidhmeanna agus cuspóirí an Rialtais cuspóirí do dhaoine óga idir 10 agus 24 bliain d’aois, chun gur féidir leo na spriocanna agus na torthaí a leagtar amach sa chreat beartais a bhaint amach (féach thuas).

Tá Coistí Seirbhísí do Leanaí agus Daoine Óga (CSLDÓanna) freagrach as feabhas a chur ar shaol leanaí agus teaghlach ar leibhéal áitiúil agus pobail, trí phleanáil, oibriú agus soláthar seirbhíse comhtháite.

Déantar ionadaíocht do na heagraíochtaí agus gníomhaireachtaí móra a oibríonn go háitiúil thar ceann leanaí agus daoine óga ar CSLDÓanna.

Cinntíonn na CSLDÓanna go n-oibríonn gairmithe agus gníomhaireachtaí le chéile, chun go gcuirtear seirbhísí níos fearr agus níos inrochtana ar fáil do leanaí agus teaghlaigh. Is féidir leat eolas breise faoi CSLDÓanna a aimsiú ar a láithreán gréasáin.

Is conradh mór idirnáisiúnta um chearta an duine Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh (CNACL) ina leagtar amach cearta sonracha leanaí. Ghlac Comhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe leis an CNACL i 1989 agus dhaingnigh Éire é i 1992.

Cumhdaítear i gCoinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh (pdf) go leor saincheisteanna cosúil leis an méid seo a leanas:

•Sláinte

•Tithíocht

•Slándáil shóisialach

•Oideachas

•Fóillíocht agus súgradh

•Cosaint agus leas leanaí

•Ceartas coiriúil

•Cosaint idirnáisiúnta

•Rochtain ar fhaisnéis

•Rannpháirtíocht i gcinnteoireacht

Cuireann Éire tuairiscí rialta faoi bhráid Choiste na Náisiún Aontaithe faoi chearta a chur i bhfeidhm faoin gCoinbhinsiún. Tagann Éire os comhair Choiste na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh le haghaidh scrúdú ó bhéal freisin.

Beidh an chéad tuairisc ó Éirinn faoin gCoinbhinsiún le seoladh ar aghaidh i bhFeabhra 2022, agus tá an éisteacht le titim amach i Meán Fómhair 2022.

Is féidir leat eolas breise a fháil faoin mbeartas náisiúnta do leanaí agus daoine óga in Éirinn ón Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige.